Sembola berxwedana jinên kurd

  • jin
  • 11:28 15 Çile 2025
  • |
img

ŞIRNEX –Binevş Agal li Botanê tovên têkoşîn û berxwedanê reşand û Berîvan Cizîrî wiha behsa wê kir: "Wê gel hişyar kir. Min navê wê li xwe kir, beşdarî têkoşînê bûm û hewl da bibim layiqî navê wê." 

Bînevş Agal bi sekn, berxwedan û têkoşîna xwe di karwanên jinên nemir de cih girti û li Botanê wek Bêrîvan dihat naskirin. Dema ku di 16'ê çileya 1989'an de jiyana xwe ji dest da, gel rakir ser piyan. Bi têkoşîna xwe ji jinên kurd û êzidiyan re bû çavkanî. Tevî ku gelek sal di ser şehadeta wê re derbas bûne jî têkoşîna wê nehatiye jibîrkirin.
 
Binevş Agal li gundekî navçeya Qûbîna Êlihê ku gundek êzidiyan e di sala 1966’an de hat dinê. Navê Bînevşa Narîn a destana ‘Cembeliyê Mîrê Hekkarî û Binevşa Narîn’ li wê kiribûn. Malbata wê wekî gelek malbatên êzidî piştî darbeya 12’ê îlona 1980 neçar ma koçî Ewropayê bike. Binevş Agal piştî ku tevli tevgera azadiyê bû navê Bêrîvan li xwe kir. Di sala 1985’an de ji Ewropayê derbasî Rojava bû û ji wir jî derbasî herêma Cizîrê ya Şirnexê bû. Di demeke kurt de di nav gel û jinên botanî de hat naskirin û hezkirin. Di 16’ê çileya 1989’an de di encama serdagirtina malekê de jiyana xwe ji dest da. Ji wê demê heta niha her tim wek efsane navê ‘Bêrîvan’ li ser ziman e. 
 
Gelek malbatan navê Bêrîvan li zarokên xwe kir û gelek kesên ala têkoşînê hilgirtin ev nav li xwe kirin. Ji wan yek jî Bêrîvan Cizîrî ye ku li Cizîrê di Newroza 1992’an de bi kefiya xwe ya spî ve pêşengî ji gel re kir û li hember hêzên dewletê ku panzer diajotin ser gel û qetlîam pêk dianîn tiliya xwe dihejand. Bêrîvan Cizîrî têkildarî têkoşîna Binevş Agal ji Ajansa Mezopotamya (MA) re axivî. 
 
‘WÊ TÊKOŞÎN BELAV KIR’
 
Bêrîvan Cizîrî da zanîn ku li Botanê nasname û hişmendiya bi hatina Binevş Agal ve xurt bûye û wiha axivî: “Hevala Binevş Agal bandor tenê li gelê Cizîrê nekir, bandor li hemû gel kir. Perwerdehiya Rêbertî dît û li Rojava xebat meşand. Piştî demekê hat Cizîrê. Bi hatina wê ve li Cizîrê gel hişyar bû. Bandoreke mezin li ser gel kir. Li hemû malên ku diçûyê bandor li ciwan, jin, kal û pîran dikir. Nemaze jî sekna wê ya kurdewar bala mirov dikişand. Bi xebata xwe ve gel rêxistin dikir û rêxistin bi gel dida naskirin. Tax bi tax digeriya, civîn lidar dixist, jin û gel dianî gel hev. Sekn û usluba wê ji bo naskirina rêxistinê bes bû. Ne tenê li Cizîrê bajar bi bajar digeriya û gel rêxistin dikir. Şehîdbûna wê bandoreke mezin li min kir. Pir li ber xwe da û bi lehengî şehîd bû. Pêvajoya şehîdbûna wê ji nêz ve dizanim. Min hevala Berîvan li mala birayê xwe dît û wê demê ez 14 salî bûm. Min gelek tişt fêm nedikir lê dema min hevala Bêrîvan dît pir di bandora wê de mam. Piştre ji bo min bû armanc.”
 
‘JI HÊZA WÊ DITIRSIN’ 
 
Bêrîvan Cizîrî diyar kir ku şehadeta Binevş Agal jî bandor li gel kir û wiha pê de çû:  “Hevala Bêrîvan civîna xwe ya dawî bi heval Emîn re li Taxa Cûdî pêk anî. Di navbera wan û polîsên ku bi awayekî fizîkî dişopandin de pevçûn derket û li wir heval Bêrîvan û Emîn birîndar bûn. Îşkence li her du hevalan kirin û piştre bi 8 guleyan ew qetil kirin. Piştre her kes binçav kirin. Ji bo 2-3 rojan qedexeya derketina derve hat ragihandin. Cenazeyên wan nedan malbatan. Cenazeyên wan ji aliyê şaredariyê ve hatin definkirin. Destûr nedan ku raya giştî ji geşedanan agahdar bibe. Ji ber ku ji hêza heval Bêrîvan ditirsiyan.”
 
‘ME XWEST LAYIQÎ KEDA WÊ BIBIN’
 
Bêrîvan Cizîrî anî ziman ku piştre ala têkoşînê dewr girtiye û wiha axivî: “Ji min re gotin, tu weke heval Bêrîvan wêrek î, navê wê li xwe bike. Ez gelek li ser vê yekê fikirîm, gelo ez ê hêjayî vî navî bibim. Piştre min hewl da ku layiqî nav û têkoşîna wê bibim. Li pey rêheval Bêrîvan bi sedan ciwan beşdarî têkoşînê bûn. Mîrasa têkoşîna ku li pey xwe hişt li gelek bajaran belav bû. Komîteyên jin û ciwanan hatin avakirin. Ev mîrate gav bi gav li seranserê Kurdistanê belav bû û pêngava serhildanê dest pê kir. Berxwedana Cizîrê ji bo hemû kurdan bû çirûskek agir. Êdî pêvajoya xebat, rêxistinî û serhildanê bû. Me nexwest têkoşîna heval Bêrîvan da destpêkirin nîvço bimîne û me xwest layiqî keda wê bibin.”
 
‘ŞOREŞA JINAN DÊ BI SER BIKEVE’
 
Bêrîvan Cizîr got ku şoreşa jinan dê bi ser bikeve û axaftina xwe wiha bi dawî kir: “Ev têkoşîna ku wê daye destpêkirin hê jî didome. Têkoşîna wan bû sedem ku ez û gelê Cizîrê dakevin qadan. Tiştekî ku ez winda bikim tune bû. Di heman demê de min navê wîê jî li xwe kir, lewma divê ez layiqî vî navî bim. Bêrîvan şehîd bû, lê bi hezaran kes rêya wê dişopînin. Îro ev têkoşîn li çiya, kolan, bajar û her çar parçeyên Kurdistanê didome. Şoreşa jinê li gorî têkoşîna ku li pey xwe hiştiye wê bi ser bikeve.” 
 
MA / Zeynep Durgut
 

Sernavên din

28/02/2025
09:03 Keda nayê xuyakirin: Kedkarên nava malê
09:02 Li Şirnexê şerê taybet: Bersiva wezaretê ya ji bo parastina 'leşkeran' riziya!
09:00 ROJEVA 28’Ê SIBATA 2025’AN
08:47 Mesrûr Barzanî: Em piştgiriyê didin hewldanên aştiyane
07:36 Qesra Spî: Banga Ocalan gaveke girîng e
27/02/2025
23:59 Sekreterê Giştî yê NY'ê Guterres: Banga Ocalan ji bo çareseriyê bû çirûskek hêviyê
21:54 Berxwedêrên Tişrînê peyama dîrokî ya Ocalan guhdar kirin
20:53 Ji êzdiyan piştgirî ji bo banga dîrokî
18:07 Dema li banga dîrokî guhdarî dikirin hêsir barandin
18:04 Li gel wêneyên Abdullah Ocalan li bangê guhdarî kirin
17:56 Li Qada Bajar a Wanê bi deh hezaran kesan li banga dîrokî guhdarî kir
16:58 Ji Abdullah Ocalan banga ‘Aştî û Civaka Demokratîk’: Ji bo berdana çekan divê aliyê siyaseta demokratîk û hiqûqî bê naskirin
16:48 Wêneyê banga dîrokî
16:31 Bi hezaran kes li Qada Şêx Seîd in: Bijî berxwedana Îmraliyê
15:49 Li Qada Şêx Seîd kelecana ji bo banga dîrokî: Me nekarî şeva din rakevin
15:47 Şandeya Îmraliyê bi dirûşma ‘Bijî Serok Apo’ hat pêşwazîkirin
15:34 Kesên ku dê banga dîrokî bixwînin diyar bûn
15:31 Banga dîrokî dê bi wêne be
15:27 Li Amedê gel diherike Qada Şêx Seîd
15:12 Herî kêm 300 rojnameger dê banga dîrokî bişopînin
15:10 Di çalakiyên 8’ê Adarê de gel vexwendin banga dîrokî
14:18 Hevdîtina li Îmraliyê bi dawî bû
14:06 Bi hezaran kes ber bi Amedê ve diherikin
13:59 Rêveberiya Baroya Amedê ji doza ‘Qirkirina Ermenan’ beraet kir
13:37 Li 7 navendên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ekranên mezin hatin danîn
13:17 SOHR: Di nava 24 saetan de herî kêm 5 kes hatin kuştin
13:03 Xelkê Botanê ji bo banga dîrokî ber bi Amedê ve bi rê ket
12:31 Amed xwe ji bo banga dîrokî amade dike
12:30 Qada Bajar a Wanê ji bo banga dîrokî amade ye
11:58 Cihê ku dê banga dîrokî lê were kirin diyar bû
11:56 HSD’ê bîlançoya 24 saetên dawî eşkere kir
11:54 Parlamentoya Îranê pêşniyarqanûna ji bo perwerdeya bi zimanê dayikê red kir
11:28 Ji bo daxuyaniya dîrokî dê li Silêmaniyê ekranên mezin bên danîn
11:12 Ji Ewropayê ji bo banga dîrokî daxuyanî: Em li navendên civakî bên gel hev
10:27 Li Rîzeyê bi awayekî keyfî lêpirsîn li girtiyan tên vekirin
10:26 Rêveberiya Xweser êrişa ser Şedadê şermezar kir
10:25 Ji bo peyama Abdullah Ocalan gel vexwendin Qada Şêx Seîd
09:52 Amed li benda banga dîrokî ye: Divê Abdullah Ocalan azad bibe
09:50 Tehliyeya Esmer ê 30 sal in girtî ye hate taloqkirin
09:09 Wekî delîl nehatibûn qebûlkirin: Dîmenên îşkenceyê derketin holê
09:05 Şandeya DEM Partiyê ber bi Îmraliyê ve bi rê ket
09:05 Jin wê ji bo mafên xwe û jiyana xwe li qadan bên cem hev
09:02 Şaredariya Sûrê wê navenda derûnî û şêwirmendiya hiqûqî ya jinan veke
09:01 Li Şirnexê şerê taybet: Polîtîkaya bêcezatiyê îstismarê zêde dike
09:00 ROJEVA 27’Ê SIBATA 2025’AN
08:18 Şaredarê Beykozê Koseler hate binçavkirin
26/02/2025
21:48 Çalakiya Cenevreyê di meha 50'emîn de ye: Aştî bi azadiya Ocalan pêkan e
21:41 Heyeta Îmraliyê wê banga Abdullah Ocalan ragihîne
21:15 Dê daxuyaniya Îmraliyê li Amed û Wanê di ekranên mezin de bê dayîn
20:29 Dîrok û cihê daxuyaniya ku dê Heyeta Îmraliyê bide guherî
16:58 Dê hevdîtina dîrokî ya li Îmraliyê kengî bê kirin û kî dê tev li bibin?
16:28 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê jî dê di Şandeya Îmraliyê de cih bigirin
16:17 Şandeya Îmraliyê dê di 28’ê Sibatê de daxuyaniyê bide
16:13 Mijarên tên mereqkirin dê piştî hevdîtina 3’yemîn a li Îmraliyê zelal bibin
16:06 Şandeya Îmraliyê sibe diçe Îmraliyê: Ahmet Turk jî di şandeyê de ye
15:51 Ji ber bombebaranê wêraniyeke mezin li Zirganê çêbû
15:44 Rojnamegeran li dijî tundiya polîsan serî li baroyê dan
15:26 Li Akdenîzê nobeta li dijî qeyûm: Daxwaza me aştî ye
15:17 Aktaş, Yavuzel û Yeşîl hatin bibîranîn
13:58 Balafira artêşa Sudanê ket: Herî kêm 46 kes mirin
13:57 Ji Zeyneb Celaliyan name: Divê gelên Rojhilat û Îranê li dijî darvekirinan dengê xwe derxînin
13:37 Li Egeyê starta 8’ê Adarê: Em ê li dijî polîtîkayên tundî û şer li qadan bin
13:17 Danişîna doza rojnameger Kaya hate taloqkirin
13:10 Gulistan Kiliç Koçyîgît: Tayînkirina qeyûman nîqaşên ji bo çareseriyê jehrî dikin
13:07 Meclisa Jinan a Sûriyeyê: Em careke din zilmê qebûl nekin
13:06 Derdora Bendava Tişrînê hate bombebarankirin
11:58 Salek û 6 meh cezayê hefsê dan rojnameger Mahmût Altintaş
11:12 DEM Partiyê ji bo Îmraliyê serlêdan kir
11:03 DEM Partî: Ji bo Ahmet Turk serlêdan hate kirin
10:50 Li Stenbolê bi ser gelek malan de hate girtin
10:49 Sevîm Bellî dê sibe bê definkirin
10:48 Rojnameger Oznûr Deger sewqî girtîgeheke cuda kirin
10:47 Cemîle Turhalli: Perwerdeya bi zimanê dayikê dê ji bo çareseriyê sûdewer be
10:10 'AKP pratîkên derbeya 1980'yî pêk tîne'
10:10 Leşkerên payebilind ên ji 'çeteya fihûşê' tên darizandin hê jî li ser kar in
10:07 Bersiv da Wezîrê Dadê: Ma tecrîd di mewzûatê de heye?
09:39 Salih Muslim: Gotin û kirinên rêveberiya Şamê ji hev dûr in
09:04 Şaredariya AKP'î rêyên xerabe çênake û pirsgirêka bêhna nexweş çareser nake
09:02 Qeyûm îhaleyên av û qenalîzasyonê betal kir
09:00 ROJEVA 26’Ê SIBATA 2025’AN
25/02/2025
16:17 Li Êlihê starta 8’ê Adarê hate dayin
15:40 ‘Kongreya Diyaloga Niştimanî’ bi rexne û boykotê dest pê kir
15:08 Li Liceyê esnafekî tacîza zayendî li herî kêm 8 zarokan kir
14:26 Bakirhan: Divê formuleke li gorî cidiyeta bangê bê dîtin
14:10 Li Wanê meşa ‘Jin bi têkoşîna azadiyê aştiyê birêxistin dikin’ hat lidarxistin
12:44 Bakirhan: Em di qonaxa destpêkeke nû de ne
11:57 Parêzeran ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serlêdan kirin
11:47 HSD: Êrişên dagirkeriyê hatin têkbirin
11:08 Meclisa Jinan a DBP’ê dê li 11 bajaran atolyeyan li dar bixe
10:21 Birayê xwe vegot: Emrê Mehmet Yavuzel biçûk bû lê dilê wî mezin bû
10:19 Biryara dadgehê ya bêcezahiştina polîsan: Wê di dema pêş de bitirse sûc bike!
10:06 Nesrîn Nas: Divê muxalefet li dijî êrişên desthilatê bibe yek
09:57 Der heqê Şaredariya Beykozê de lêpirsîn hate destpêkirin
09:49 Li Şirnexê têketina 11 herêman hate qedexekirin
09:30 Meteorolojiyê ji bo bajarên Bakur hişyarî kir
09:23 'Gotin û kirinên îktîdarê hev nagirin’
09:03 Berwarî: Divê ne li ser berdana çekan, li ser bêdengkirina çekan bê axaftin
09:03 Serokê SUDEF'ê Turker: Suryanan tim qîmet dane gotinên Ocalan
09:02 Li Şirnexê şerê taybet: Destavêtin zarokan, daxilî nava fihûşê kirin
09:00 ROJEVA 25’Ê SIBATA 2025’AN