Kartal: Perspektîfa pêvajoya nû sosyalîzma civaka demokratîk e

  • rojane
  • 09:49 13 Gulan 2025
  • |
img
ENQERE – Hevserokê KONGRA-GEL Remzî Kartal diyar kir ku di biryarên kongreya PKK’ê de balê dikişîne ser sosyalîzma civaka demokratîk û ev perspektîfa pêvajoya nû ye.
 
Li ser banga Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan, PKK’ê ku di navbera 5-7ê Gulanê de 12’emîn Kongreya Awarte li dar xist. Kongre diyarî kesayetên pêşeng ên PKK'ê Alî Haydar Kaytan û Riza Altûn hat kirin. Hevserokê KONGRA-GEL Remzî Kartal biryarên di kongreya PKK'ê de hatin wergirtin, ku li gelemperiya cîhanê deng veda, nirxand. 
 
Di nirxandinên di vê kongreya dîrokî de hat kirin de hat gotin, ‘Ev ne dawî ye, lê destpêkeke nû ye’. Der barê biryarên hatine girtin û nirxandinên di kongreyê de hatine kirin, tu çi difikirî?
  
Ya yekemîn, ev nayê wateya bidawîbûna têkoşînê. Mîna ku Rêber Apo diyar kiriye; şert û mercên di dema avabûna PKK'ê de, pêvajoya têkoşînê ya piştî wê û pêşketinên nû yên derketine holê, êdî pêwistî bi guhertineke di vê qonaxê de heye. Rêber Apo bi berfirehî destnîşan dike ku ev guherîn tim di rojeva xwe de bûye, ji bo guherînê ketiye nav hewldanên mezin lê şert û merc guncaw nebûne, bi taybetî jî dewletê destûr nedaye. Bi taybetî di van 10 salên dawî de têkçûna konsepta şer a topyekûn a dewletê, nebûna encamên ji konsepta 'di şer de em ê li ser bingeha teknolojiyê encamê bi dest bixin' û şerê ku li Rojhilata Navîn bi geşedanên siberojê yên nediyar bi giştî ji bo Tirkiyê rîskên mezin bi xwe re tîne. Serok Apo, ji ber van şert û mercan ji dewletê re got, 'Ez niha amade me dawî li têkoşîna çekdarî bînim'. Xuya ye dewletê jî deriyekî li ser vê mijarê vekiriye. Serok Apo dixwaze em vê pêvajoyê baş fêm bikin. Ev ne şêwazeke muzakere yan jî peymanekê ye, berevajî wê bi hev re naskirina însyatîfê ye. Weke Rêberê Tevgera Azadiyê ya Kurd însiyatîfeke diyarker digire ser xwe. Hem însiyatîfa ji bo tesfiyekirina tevgerê ye, hem jî ji aliyê din ve avakirina zemîneke têkoşîna demokratîk a siyasî ye.
 
Di vî warî de gavên girîng hatin avêtin. Biryarên ku di kongreyê de hatine girtin biryarên dîrokî ne. Ew ê di warê encamên ku dê hilberînin de bandorê li tevahiya herêmê bikin û destpêka têkoşînek nû nîşan bidin. Li ser vê bingehê divê civaka sivîl, akademîsyen, rewşenbîr, partiyên siyasî û hemû nasnameyên civakî vê pêvajoya nû ji bo Tirkiyeyê weke firsendeke mezin a dîrokî bibînin. Divê her kes bizanibe ku ji bo derbaskirina xizanî û zilmê firsendeke mezin heye.
 
Ji bo pêvajo bi pêş bikeve kongreye bal kişand ser rola parlamentoyê. Di vê qonaxê de divê kîjan sererastkirinên qanûnî û siyasî bê kirin? 
 
Divê îhtîmala nêzîkatiyên provokatîf li ber çavan bên girtin û ji bo pêvajo dereng nekeve, pêwîst e ji bo Serok Apo şert û mercên xebat û azadiyê bên afirandin. Meseleya sereke ev e. Afirandina şert û mercên xebatê wê destûrê bide ku pêvajo hîn bi leztir bi pêş bikeve. Tirkiye derbasî qonaxeke nû dibe. Divê komîsyonên ji partiyên siyasî pêk tên bên avakirin. Pêwîste ev mijar derbasî parlamentoyê bên kirin  Ev hêlek e. Aliyê din jî hewldanên li hemberî civaka demokratîk e ku Serok Apo destnîşan kiriye. Di vê mijarê de divê hemû dînamîkên civakî bên aktîfkirin, raya giştî di nav de cih bigire û ev raya giştî jî xebatên parlamentoyê bileztir bike. Divê pêşî li vê rojeva xebatê ya dualî bê girtin.
 
Di encamnameya kongreyê de hat gotin, "Ji bo bicihanîna biryarên hatine gotin, divê Rêber Apo bi rêve bibe, naskirina mafê siyaseta demokratîk û pêwîstî bi garantîyeke xurt û hevgirtî ya hiqûqî heye." Tu xalê vê çawa dinirxînî? 
 
Ji roja destpêkê ve bi nêzîkatiya erênî ya Serok Apo û tevgera me re ev pêvajo bi pêş ket. Tevî hemû neyîniyan jî, di nêzîkatiyeke erênî ya li pêvajoyê de israr heye. Ji ber vê yekê nêzîkatiya "Eger ev pêk neyên, wê ev yek pêk were" neyînî ye. Di daxuyaniya rêxistinê ya li ser vê mijarê de ti pîvaneke bi vî rengî ya neyînî nîne. Tê gotin, " Me wezîfeya xwe pêk anî." Hate gotin, "Kongreyê kom bikin, biryara fesîxkirinê bidin, dawî li destwerdana çekdarî bînin." Rêxistinê ev yek kiriye. Êdî yên mayî bi Serok Apo û heyetên pê re hevdîtinê dikin e. Ji ber vê yekê tevger dibêje, "Eger şert û mercên xebatê yên Serok Apo werin başkirin, ev pêvajo wê leztir bibe." Em ê encamên ku ji hevdîtina bi Serokkomar re derketine holê bişopînin.
 
Di dawiya encamnameya kongreyê de bale dikişîne ser 'sosyalîzma civaka demokratîk'. Tu dikarî vê mijarê hinekî berfireh vebikî? 
 
Di pêvajoya avabûna PKK'ê de, di serdema ku sosyalîzma reel serdest bû de, nêzîkatiyeke ku sosyalîzm û azadiya civakê bi perspektîfa dewlet û desthilatdariyê ve eleqedar dike, hebû. Ya rast Serok Apo vê yekê rave dike û sedemên hilweşîna sosyalîzma Sowyetan vedibêje. Derketiye holê ku ev modela dewletê yek ji stûnên bingehîn ên modernîteya kapîtalîst e. Ne pêkane ku sosyalîzmeke bi navenda dewletê bê afirandin. Sosyalîzma civaka demokratîk li şûna dewletê avakirina civaka demokratîk esas digire. Tê diyarkirin ku serkeftina pergala sosyalîst a ku azadî, wekhevî û hemû nasnameyên civakî esas digire, bi rêxistinkirina civakê dikare pêk were. Divê hemû têkoşînên bên meşandin li ser bingeha civaka demokratîk bên meşandin. Têkoşîna sosyalîst jî divê li ser vê bingehê be. Ji bo vê jî sosyalîzma civaka demokratîk perspektîfa têkoşînê ya pêvajoya nû ye, stratejiya wê ya nû ye û pir girîng e. Perspektîfeke têkildarî hemû pirsgirêkên civakî ye. Ji vê wêdetir perspektîfeke gerdûnî ye. Peyama perspektîfa sosyalîzma komunal a demokratîk ew e ku hemû pirsgirêkên civakî bi rêyên aştiyane û demokratîk dikarin bên çareserkirin. Gelên qedîm ên Rojhilata Navîn li ser vê perspektîfê dikarin hemû pirsgirêkan çareser bikin û aştiyê pêk bînin. Dikare şerên ku navenda wê desthilatdarî, dewlet û serweriyê ye ji holê rake. Ji ber vê yekê perspektîfeke bingehîn e ku hem ji pirsgirêkên herêmî hem jî gerdûnî re çareseriyê tîne. Perspektîfa têkoşînê ya pêvajoya nû ye.
 
MA / Firat Can Arslan
 

Sernavên din

19/06/2025
09:00 ROJEVA 19’Ê HEZÎRANA 2025’AN
18/06/2025
16:40 Daxwaza girtina kesê tacîza zayendî li zaroka xwe kiribû hate redkirin
16:30 Serokên baroyan çûn serdana koma AKP’ê
16:06 Zarokê ku ceyranê girtî jiyana xwe ji dest da
16:04 Şandeya DEM Partiyê çû serdana MUSÎAD’ê
15:54 Ji bo rojnameger Bîlen biryara beraetê hat dayin
15:20 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê bi çapemeniya navneteweyî re civiyan
15:18 Erdogan banga berpirsyartiyê li partiyên siyasî kir
14:56 KJAR’ê banga avakirina komîte û saziyan kir
14:44 Hamaney: Em ê bi tu awayî teslîm nebin
14:34 Hevjîna girtiyê nexweş Çam: Biryar hewldana cînayetê ye
14:33 Serokên baroyan bi Partiya Yenî Yolê re civiyan
13:58 Rojnameger Moskofian: Netenyahu dixwaze hukmê li Rojhilata Navîn bike
13:32 ‘Paradîgmaya Ocalan dikare xwîna li Rojhilata Navîn rawestîne’
13:24 Kurê Eyşe Şanê: Dayika min êdî emanetî gelê Kurd e
13:09 Serokên 16 baroyan bi Partiya Îyiyê re hevdîtin kir
12:25 Nivîskar Aktaş: Pêdivî bi feraseteke nû heye ku Ocalan destnîşan dike
11:26 Ji Abdullah Ocalan pêşniyarên çareseriyê yên ji bo şerê Îsraîl-Îranê
11:14 Li Bedlîsê di bin nave ‘ewlehiyê’ de bi hezaran hektarên daristanan ji reh ve tên jêkirin
10:35 Li Deriyê Sînor ê Kapikoyê yê Wanê qelebalixiyeke zêde heye
10:23 Cenazeyê Eyşe Şanê hate definkirin: Êdî di hembêza welatê xwe de ye
10:22 Li bajarên Serhedê dema mîhrîcanan
10:08 Êrişên Îsraîl û Îranê yên li dijî hev didomin
10:03 Rêveberiya Xweser a Şengalê: Banga Abdullah Ocalan bingeha ronesansa Êzidiyan e
09:22 Welatiyên Stenbolê: Bila çek bên rawestandin û aramî were
09:22 Mîthat Sancar bû endamê nû yê Şandeya Îmraliyê
09:04 Cenazeyê Eyşe Şanê piştî 29 salan anîn Amedê
09:03 Qeşayiyên Cîloyê di xetereyê de ne!
09:00 ROJEVA 18’Ê HEZÎRANA 2025’AN
17/06/2025
21:17 Hesreta 29 salan bi dawî dibe: Cenazeyê Eyşe Şanê dê li Amedê bê definkirin
17:06 Serokên baroyan çûn serdana CHP’ê
16:54 Serokên 16 baroyan li Meclisê bi DEM Partiyê re hevdîtin kir
16:09 Hevşaredarê Rêya Armûşê ji ber rewşa xwe ya tenduristiyê îstîfa kir
16:02 Denîz Poyraz li gelek bajaran hate bibîranîn
15:44 Danişîna doza rojnameger Hatîce Şahînê hate taloqkirin
15:36 Doza Mehmet Sîncar careke din ji ber mutalaayê hate taloqkirin
15:11 Serlêdanên ji bo Xelatên Rojnamegeriya Jinan a Gurbetellî Ersozê dest pê kirin
14:18 Polîsê ku zarok bi qûndaxê ve birîndar kiribû ji kar hate avêtin
13:50 Denîz Poyraz li ser gora xwe hate bibîranîn
13:43 PJAK: Em ê gelê xwe bêparastin nehêlin, em birêxistinkirî ne
13:27 ATK’ê ji bo girtiyê nexweş Çam rapora ‘rewşa wî ji bo girtîgehê guncav e’ da
13:14 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê dê di 19’ê Hezîranê de biçin Sîlîvriyê
13:07 Sema Yuce li ser gora xwe hate bibîranîn
12:46 Bakirhan: Tirkiye bi çareseriyeke demokratîk dikare xwe ji vê bahozê xelas bike
12:15 Antropolog Padel: Ji bo şaristaniyeke nû modela Ocalan a Konfederalîzma Demokratîk şert e
12:09 Mijarên li Îmraliyê axivîn ji MA’yê re vegot: Divê DEM Partî potansiyela xwe derxe holê
10:58 Dîroka Mihrîcana Xweza û Çandê ya Depê diyar bû
10:48 Faîlê ji ber tacîzkirina zaroka xwe tê darizandin tevî rapora pisporan jî hat berdan
10:30 Tehliyeya Delal Tekdemîr hate taloqkirin
09:59 Îsraîl: Serfermandarê Artêşa Îranê yê nû hate kuştin
09:55 Trump: Tehranê vala bikin
09:51 Li Şirnexê 6 herêm hatin qedexekirin
09:43 4 rojnameger hatin girtin
09:36 Meclisa Ekokolojiyê ya Amedê dê têkoşînê geş bike
09:28 Çîroka girtiyeke nexweş ê li girtîgehê
09:18 Rêyên Zozanên Feraşînê bêrîvan bêzar kir
09:07 Wêneyê êrişa li dijî bîra Kurdan: Goristana Xerzanê
09:05 Mîrateyeke din a çandî ya bêxwedî: Dêra Kepenekê weke axur tê bikaranîn
09:00 ROJEVA 17'Ê HEZÎRANA 2025'AN
16/06/2025
16:30 'Tu hêz nikare kedkarên rêxistinkirî têk bibe'
16:22 Rêxistinên ciwanan têkoşîna sosyalîst nîqaş kirin
16:00 Hevberdevka HDK’ê serdana xebatkarên KRT TV’ê kir
15:59 DBP: Ji bo çareserî û aştiyê pêdivî bi têkoşîneke bibiryar heye
15:29 Erdogan li Pezeşkiyan geriya: Vegerin ser maseya muzakereyê
13:31 Temellî: Divê peywira me ya esasî avakirina komîsyonê be
13:31 Rojnamegerên binçavkirî sewqî edliyeyê hatin kirin
13:26 Civaknasê Îranî ku banga ‘şer bi dawî bikin’ kir hate girtin
12:12 Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê dê biçin serdana Îmamoglû û Kaya
12:00 Tehliyeya Yilmaz ê 32 sal in girtî ye cara 8’an hate taloqkirin
11:54 Trump: Dema lihevkirinê hat
11:21 Girtiyê nexweş Guler tevî biryara dozger jî sewqî ATK’ê nayê kirin
11:07 Tehliyeya Canan ê ‘poşmantî’ red kir ji bo 6 mehan hate taloqkirin
11:01 Serokê Federasyona Komeleyên Suryan: Em piştgiriyê didin pêvajoyê
09:32 Xwebûn bi manşeta ‘Bingeha kolektîfbûnê’ derket
09:12 Kêla gora Turan hate texrîbkirin: Heke biratiyê bixwazin divê pêşiya van êrişan bigirin
09:07 Xizmên girtiyên nexweş: Divê astengiyên li pêşiya berdana wan bên rakirin
09:04 27 salên beriya Sema Yuceyê: Îrade tiştekî cuda ye
09:02 Denîz Poyraz 4 sal berê hat qetilkirin: Em ê ji bîr nekin
09:01 Şerê Îsraîl-Îranê di roja 4’an de ye: Tesîsên enerjiyê di hedefê de ne
09:00 ROJEVA 16'Ê HEZÎRANA 2025'AN
15/06/2025
16:53 HDK’ê kesên di Komkujiya Seyfoyê de jiyana xwe ji dest dan bîr anî
16:48 Li Êlihê şaneşîn kete xwarê: 3 kesan jiyana xwe ji dest dan
16:45 ‘Mafê hêviyê dê ji bo dewletê bibe gavekî girîng’
16:16 Hefteya Koçberiyê: Em malên xwe yên hatine şewitandin, mafên xwe yên hatine xespkirin dixwazin
15:49 Fransa, Ingilistan û Almanyayê teklîfa muzakereyan li Îranê kir
14:39 Partiya Çep a Kesk civîna xwe ya PM’ê li dar xist
13:23 Meclisa Ekolojiyê ya Amedê hate avakirin
13:10 Keskîn Bayindir: Felsefeya Ocalan pêkvejiyanê pêşkeşî me dike
12:55 Meclisa Ciwanan a DEM Partiyê ji bo zarokan şahî li dar xist
11:15 Şerê Îsraîl-Îranê di roja 3’yan de didome
10:55 Pisporê Rojhilata Navîn Ozkan: Şer ne çareserî ye, çareserî pergala demokratîk e
10:47 Malbatên PKK’iyên ji hêla PDK’ê ve hatine girtin: Em dixwazin agahî ji zarokên xwe bigirin
10:24 Welîd Çolî: Şerê Îsraîl-Îranê şerê serdestiyê ye
10:23 Trump gef xwar: Heke Îran êriş bike em ê tevahiya hêza xwe ya leşkerî bi kar bînin
10:00 Partiyên siyasî yên Kurd dixwazin bi Ocalan re hevdîtin pêk bînin
09:45 Hejmara 120’an a kovara Jinê derket
09:42 Ji bo girtî Erbaga banga hestiyariyê
09:39 Dîmenên nû yên texrîbata ekolojîk a li Gabarê
09:36 Mîrateya Qral Sakon: Gundê Sakê
09:24 Serokê Baroya Wanê: Divê retorîka ‘Tirkiyeya bêteror’ bê terikandin