Zeynel Kete: Sosyolojiya Elewiyan û modela ‘civaka demokratîk’ pir dişibin hev

  • rojane
  • 11:32 11 Hezîran 2025
  • |
img
ENQERE  - Hevserokê DAD’ê Zeynel Kete diyar kir ku daxwazên Elewiyan û hemû derdorên bawerî û bindestan dikare bi pêvajoya aştiyê re veguherin destkeftiyan û got: “Şêweyê baweriyê û civaka Elewiyan û modela civaka demokratîk gelek dişibin hev.” 
 
Bi “Banga Aştî û Civaka Demokratîk” a Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan re lêgerîneke mutebeqeta civakî ya nû ku pirnasnametî û pirbaweriyê di xwe de dihewîne jî bi xwe re anî. Di mijara civakîkirina banga Abdullah Ocalan de rola ku Elewî li xwe digirin jî dê girîng be. 
 
Hevserokê Komeleyên Demokratîk ên Elewiyan (DAD) Zeynel Kete diyar kir ku hewceye civaka Elewî ji bo civakîbûna pêvajoya heyî bi roleke krîtîk rabe. Kete, anî ziman ku Elewî dem bi dem tev li tevgerên muxalîf dibin û di asta baweriyê de xwe di komeleyan de hefsî dikin û ev yek jî ji bo rizgariya civakî dê sûdewer nebe. 
 
TEVLIBÛNA ELEWIYAN A PÊVAJOYÊ
 
Kete, destnîşan kir ku civaka Elewî hêj niha jî ji hêla çandî ve şopa Nesîmî, ji hêla polîtîk ve şopa Pîr Sûltan û ji bo anîna cem hev a gelek derdorên cuda jî kevneşopiya Baba Îshak û Baba Îlyas di nav xwe de dihewîne. Kete, got: “Her wiha modela rêxistinbûnê jî ji Haci Bektaş û Seyîd Riza digire. Hêza esasî ya çareseriyê Elewî ne û divê bibin kirdeya çalak a siyaseta demokratîk.” 
 
HELWESTA SERDEST A LI DIJÎ ROJHILATA NAVÎN 
 
Di berdewamiya axaftina xwe de Kete anî ziman ku “Banga Aştî û Civaka Demokratîk” pêvajoyeke stratejîk e û wiha domand: “Bi taybet jî di serdemeke ku Şerê Sêyemîn ê Cîhanê ewqas zêde tê hîskirin de. Hêzên kapîtalîst, hêzên navendî yên hegemonîk sed sal berê li Rojhilata Navîn li gorî daxwaza xwe gelek netewe dewlet ava kirin. Sedsal piştre dîsa ji bo domandina hebûna xwe ketine nava stratejiyeke nû. Ji bo vê jî dixwazin li Rojhilata Navîn pergaleke nû ava bikin. Netewe dewletên wan bi xwe ava kirin, niha li pêşiya wan dibin astengî. Tiştên li Îran, Iraq û Sûriyeyê diqewimin, asta têkoşîna gelê Kurd di halê hazir de li pêşiya projeya wan a sedsalî astengî ye. Dema mirov van geşedanan tevan bi hev re dinirxîne, mirov dibîne ku banga civaka demokratîk û sosyalîzmê stratejiyeke girîng e.” 
 
BI AŞTIYÊ RE DÊ DAXWAZ VEGUHERIN DESTKEFTIYAN 
 
Kete, got ku daxwazên bindestan, jinan, ciwanan, nasnameyên cuda û baweriyan bi pêvajoya aştiyê re dê veguherin destkeftiyan û wiha axivî: “Tevlibûna Elewiyan a pêvajoyê jî hewceye di vê çarçoveyê de bê nirxandin. Beşdariya civaka Elewî, bi qasî pêvajoya aştiyê girîng û stratejîk e. Di dîrokê de Elewî rastî gelek zext û cihêkariyan hatin. Hema hema tevahiya Elewiyan îro li derveyî dewletê mane û avadaniya xwe ya civakî bi xwe ava kirine. Bi hezaran sala ye serbixwe jiyane û bi xwe pirsgirêkên xwe çareser kirine. Feraseteke edaletê ya xwe dispêrê demokrasiya yekser jiyane.” 
 
CIVAKA RIZAYÊ Û CIVAKA DEMOKRATÎK 
 
Kete, bi lêv kir ku şêweyê avadaniya baweriyan Elewiyan, rastiya wan a civakî û kodên wan ên civakî û modela civaka demokratîk pir dişibin hev û got: “Taybetiyên wan ên hevpar pir zêde ne. Her çend têgeha ‘civaka demokratîk’ di demên dawî de ji hêla tevgera Kurd ve bi awayekî xurt bibe rojev jî, civaka Elewî ji xwe di tevahiya dîroka xwe de ev yek weke ‘Civaka Rizayê’ pênase kirine. Civaka Rizayê, tê wê wateyê ku tevahiya pêkhateyên civakê hebûna xwe bi awayekî azad ava dikin.” 
 
‘PIŞTGIRIYA ELEWIYAN A JI BO PÊVAJOYÊ DÊ MEZIN BE’ 
 
Kete, daxuyand ku civaka Elewî ya li Tirkiyeyê di nava 100 salên dawî de rastî komkujiyên pergala netewe dewlet û pergala yekperest hatiye û axaftina xwe wiha qedand: “Di nava vê pêvajoya dîrokî de Elewî û Kurd li vê xakê rastî bi hezaran cureyên komkujiyan hatin. Ji Komkujiya Dêrsimê heta roja me gelek rêzekomkujî hatin kirin. Dema mirov van tevekan tîne gel hev, dikarim bibêjim yên herî zêde daxwaza aştiyê dikin, yên herî zêde ji bo civakîbûna aştiyê dê bixebitin û ji bo avakirina civaka demokratîk dê piştgiriya Elewiyan mezin be.” 
 

Sernavên din

03/08/2025
16:11 Li Siweydayê pevçûnên dijwar
14:49 Bafil Talabanî: Em ê piştgiriyê bidin daxwazên Êzidiyan
14:49 Li Îranê 8 roj in girtî di greva birçîbûnê de ne
14:39 Li Gundikê Melê şewat derket
14:38 Fîlozof Lisa Herzog piştgirî da pêvajoyê
14:38 SOHR: Di 5 mehan de herî kêm 3 hezar û 278 kes mir
14:27 Aqûbeta 400 kîlo ûranyûmê li Îranê nayê zanîn
14:26 Li Iraqê îxracatê petrolê ya ji bo DYA'yê kêm bû
14:15 Ji Avestayê bertek: Zimanê dayikê xeta me ya sor e
13:21 Êzidiyan berê xwe dan Çiyayê Şengalê
13:09 Kovara Jin bi sernavê 'Jinên Êzidî û Parastina Rewa' derket
13:02 Kurekî wê jiyana xwe ji dest da û yek jî gerîla ye: Dora gavavêtinê ya dewletê ye
12:41 Banga hevrûbûn û naskirina komkujiya Êzidiyan
11:58 Fragmana 'Hey Hawar' ku texrîbata goran vedibêje hat weşandin
11:56 Erdhejê rê li ber vekir: Volkan piştî 450 salî çalak bû
11:33 QSD: Mafê parastina rewa hat bikaranîn
11:31 Bêrîvan aştiyeke bi rûmet dixwazin
11:20 Çîroka malbateke ku dîl ketiye destê DAIŞ'ê
10:30 Tesîsa dawerînê ye, lê qirêjî dike!
09:51 Ciwanên HDK'î: Çareserî bi guhertina destûra bingehîn mimkun e
09:42 Dadgehê giliyê têkildarî Soylu ji meclisê re hişt
09:00 Parêzer Kahraman: Ji bo pêkhatina mafê hêviyê hemû kes berpirsyar e
09:00 ROJEVA 3'Ê TEBAXA 2025'AN
02/08/2025
16:38 11 rêxistin ji bo komkujiya Şengalê bangî Iraqê kirin
16:24 Li Silêmaniyê jinek hate qetilkirin
16:05 Sezaî Temellî: Dema avakirina rêya 3’yemîn e
15:35 Hat xwestin ku girtiyên nexweş Baltaci û Demîr bên berdan
15:33 Xizmên Windayan li 4 bajaran çalakî li dar xistin
14:50 Însiyatîfa Yekitiya Demokratîk: Bila komkujiya Êzidiyan bê naskirin
14:21 Bakirhan: Em bang li civaka sivîl dikin ku di pêvajoyê de bi awayekî aktîf rol bigirin
14:10 Dayikên Şemiyê ji bo Murat Aslan daxwaza edaletê kirin
13:54 Di bîranîna Pirsûsê de binpêkirin hatin aşkerakirin
13:23 KNK: Divê statûya Şengalê bê naskirin
13:10 Nerazîbûna li hemberî xûtbeya Diyanetê ya ku jinan dike hedef
12:59 Di civînên TÎS’ê de lihevkirin pêk hat
12:56 Êrişên li dijî bîrên petrolê tê lêkolînkirin
11:34 Rapora MKG'ê ya meha Tîrmehê
10:38 Nûnera CÎSST’ê: Mafê hêviyê pêwîstiyeke mirovahî ye
10:12 Li Amedê ‘Pêşandanên Fîlman ên li Derve’ dest pê kir
10:01 Navenda li Seravê ji bo jinan bû nefes
09:50 Li Depê konsereke bi coş
09:35 ICOMOS: Pira Deh Derî di xetereyê de ye, plana çalakiyê berpêş bikin
09:15 Dayikên Aştiyê bang li komîsyonê kirin: Girtiyên nexweş û siyasî berdin
09:09 Girtiyê nexweş ê dermanên wî nayên dabînkirin sewqî girtîgeheke din hat kirin
09:05 Hevdîtina ku jiyana mexdûra fermana 74'emîn guherand
09:00 ROJEVA 2'YÊ TEBAXA 2025'AN
01/08/2025
16:22 Spot di weşanê de ye: Rojeva ewil a Dort 1 Yandan komîsyona Meclisê bû
16:09 Ji MHP’ê ji bo ‘girtiyên nexweş’ bang
16:05 Li Siwêdayê çalakî: Bila hêzên hikûmeta demkî ji bajêr derkevin
15:38 NY: Îsraîlê 1.373 Fîlîstiniyên li benda alîkariyê bûn kuşt
15:11 TÎS’ê daxwazên xwe rêz kir
14:53 Yuksel Koç tehliye bû
14:37 Deriyê Komeleya Awestayê hate mohrkirin
14:24 Der heqê rojnamevanê ku birîna darên li Şirnexê kiribû nûçe lêpirsîn hate despêkirin
14:03 Ji bo girtiyên nexweş li pêşiya Wezareta Dadê çalakî hate lidarxistin
13:18 Îranê cezayê hucreyê da 3 girtiyên jin
12:48 Erdogan cezayê bersûcê komkujiya Madimakê rakir
12:46 Şîna Bîşeng Kabakê bi girseyî hate ziyaretkirin
12:34 Dîroka civîna komîsyonê diyar bû
12:23 Bi roj li nav zevî bi şev jî di kon de dixebitin
11:52 DEDAŞ bêyî ku biçe gund ji bo 35 malan di navbera 60 û 450 hezar TL fatûre birî!
11:02 Klîba Derwêş û Edûlê hate weşandin
10:46 Li dijî birîna daran kampanya: Parastina xwezayê parastina welat e
10:45 Prof. Kieser: Êdî Kurdên li Lozanê nîn in!
10:28 Nûnera KCDP’ê: Ji bo aştiyeke mayînde em em amade ne ku piştgiriyê bidin komîsyonê
10:03 Ji bo xwezayê duqat xetere: Li aliyekî agir, li aliyê din jî maden
09:43 ‘Ji dêleva hebskirinê divê li ser sedemên sûc bê sekinandin'
09:17 Li Pira Deh Derî dagirkerî û keysprestî
09:10 Şahidê Fermana 74'an: Me terka axa xwe nekir
09:06 Dayikên ku çûn Casenê: Dê êşa me bi aştiyê sivik bibe
09:03 Deriyê ber bi Xwedê ve: Deriyê Aşûr
09:00 ROJEVA 1'Ê TEBAXA 2025'AN
08:53 Tax bi tax civînên gel hatin lidarxistin
31/07/2025
16:39 Belavkarê rojnameyê Bayram nehate berdan
16:24 Dîmenên nû yên Siwêdayê
16:16 Endamên komîsyona Meclîsê yên AKP’ê diyar bûn
15:37 Rojnamevan Yilmaz li bajarê xwe hate definkirin
15:26 Rojnamevan Erzument Akdenîz nehate berdan
13:49 Piştî 31 salan tehliye bû: Kêfxweşiya min nîvco ye
13:07 Partiya Yenî Yolê endamên xwe yên komîsyonê diyar kir
13:05 Ayşegul Dogan: Cihgirtina li ser maseyê beşdariya sedsala duyemîn a komarê ye
12:11 Ozel têkildarî endamên komîsyonê: Ne diyar in
12:09 Beriya darizandina rojnameger Akdenîz daxuyanî: Rastî nayê bêdengkirin
11:21 Li Afyonê 5 hektar daristan şewitî
10:48 Ger dilop bikira dê di 25 salan de bibûya gol!
10:28 Di şîna xûşka xwe de axivî: Bila her kes piştgiriyê bide pêvajoyê
10:26 Mirina biguman a Rojîn Kabaîşê 308 roj in nehatiye ronîkirin
09:58 33 sal in li ber deriyê girtîgehê ye: Bila bêhiqûqî bi dawî be
09:35 Erdogan greva karkeran qedexe kir
09:32 Krîza avhewayê mezin dibe: Hem ji ber germê hem jî ji ber baranê mirov dimirin
09:16 Kedkarên ku qeyûm ew ji kar derxistin dest bi çalakiyê dikin
09:06 'Şirnexê bi polîtîkayên eko-qirkirinê tê qirkirin'
09:04 Parêzer-nivîskar û netewperestekî tirk: Dê modernîzasyona kurd dirûv bide Rojhilata Navînê
09:00 ROJEVA 31'Ê TÎRMEHA 2025'AN
30/07/2025
21:35 Li Elkê civîna gel: Em ê bi hev re barê pêvajoyê hilgirin
21:32 Di civîna MGK'ê de îşaret bi pêvajoyê hat kirin
20:29 Li Siwêdayê hezar û 350 nexweşên pênceşêrê bê derman in
20:22 Hêzên rejîma Îranê kolberekî kurd birîndar kirin
20:14 Kûrtûlmûş: Xebatên komîsyonê wê hefteya ewil a Tebaxê dest pê bikin
16:48 Cenazeyê rojnamevan Nîzamettîn Yilmaz anîn Stenbolê