Polîtîkayên necezakirinê cînayetên jinan zêde dikin

  • jin
  • 09:37 24 Hezîran 2025
  • |
img
AMED - Jinên Liceyî diyar kirin ku sedema tundî û cînayetên jinan polîtîkaya necezakirinê ya dewletê ye û got: “Ji deriyekî dixin hundir, ji deriyê din derdixin. Ev çerx jî bi xwe re sûc diafirîne.” 
 
Yek ji rojevên welat a ku qet naguhere jî tundî û komujiyên li dijî jina ye. Li gorî çeteleya JINNEWS’ê ya meha Gulanê, tenê di mehekê de herî kêm 21 jin hatin qetilkirin û 19 jin û 3 zarokan jî bi awayekî guman jiyana xwe ji dest dan. Li navçeya Liceyê ya Amedê di nava du mehan de 2 jê jin 3 kesan bi awayekî guman jiyana xwe ji dest dan. Di 30’ê Gulanê de jî Rengîn Yildirim a 18 salî li mala xwe bi awayekî guman jiyana xwe ji dest da, Y.E. a ducanî ku 17 salî bû li mala xwe kuştî hate dîtin. 
 
Jinên Liceyî têkildarî vê tundiyê û mirinên biguman axivîn. 
 
CÎNAYETÊN JINAN POLÎTÎK IN 
 
 
Binevş Peker diyar kir ku jin û zarok bi destê dewletê tên qetilkirin û neçarî fihûşê tên kirin û anî ziman ku jin rastî zextekî giran a civakê tên. Binevş, Peker, got ku dema kesekî nekarî xwe vebêje, ev yek rê li ber pirsgirêkên derûnî vedike û wiha domand: “Dê bibêjî qey hatiyî asêkirin. Ev ne tenê bi destê dewletê dibe, dema malbat jî zextê dike gelek pirsgirêk derdikevin holê. Aşkeraye ku cînayetên jinan polîtîk in. Ji ber ku dema tiştek bi zanebûn hate kirin, ev dibe polîtîk. Kujerên jinan dibêjin ‘jixwe herî zêde dê 2 salan di hefsê de bimînim û piştre derkevin.’ Bi cezayên giran dikare rê li ber were girtin. Lêbelê ne bawerim dewlet di vê mijarê de gavan biavêje.” 
 
SEDEM, NECEZAKIRIN E 
 
 
Azîze Uzun jî bal kişand ser zewacên di temenê biçûk de û got: “Jin, gelek zilmê ji zilaman dibînin. Sedema cînayetên jinan, polîtîkayên necezakirinê ne. Divê cezayên giran hebin da ku jin neyên qetilkirin. Lê pê re eleqedar nabin lewma qetilkirina jinan hêj didome. Jin di her temenî de rastî zilmê tên û tên kuştin. Faîlan ji deriyekî dixin hundir û ji deriyê din derdixînğin. Ev çerx û necezakirin jî sûcên heyî dide dubarekirin.” 
 
JIN XWE DI EWLEHIYÊ DE NABÎNIN 
 
 
Yuksel Baran jî mirinên biguman ên li navçeyê bi bîr xist û ev tişt anî ziman: “Bi taybet jî sedemên rê li ber mirina ciwanan vedikin, mirov şaş dike. Pergal, hewl dide civakeke nepolîtîk ava bike. Ciwanan bêçare dihêle. Ji ber necezakirinê, tu jin xwe di ewlehiyê de nabînin. Ne li malê ne jîl i tax û kolanê jin xwe di ewlehiyê de nabînin. Ji bo pêşîlêgirtina cînayetên hewcehî bi cezayên giran heye. Sedema tundî û cînayetên li dijî jinan, pergal e. Anku pergala mêr-dewletê ye. Divê li dijî vê seknekî xurt were nîşandan. Ji bo pêşîlêgirtina zîhniyeta mêrê serdest û tundiya civakî, divê jin bêhtir berpirsyartiyê li xwe bigirin.” 
 
POLÎTÎKAYÊN ŞERÊ TAYBET
 
 
Rozerîn Yîgîtel jî got ku yek ji sedemên tundî û cînayetên li bakurê Kurdistanê polîtîkayên şerê taybet in û axaftina xwe wiha qedand: “Yek ji sedemên herî girîng jî polîtîkaya necezakirinê ye. Heke dema zilamekî jinek qetil dikir bi hata cezakirin, êdî ev rewş ewqas zêde çênedibûn. Kravetê dixin stûyê wan, gotina ‘ez poşmanim’ pê didin kirin û polîtîkaya necezakirinê weke derfetekê dixin destê wan. Anku cezayek nayê dayin û ev jî jî di destê zilam de vediguhere hêzekê. Zilam dibêje ‘Ez çi bikim jî ev dê ji min re bimîne.’” 
 

Sernavên din

11:54 Hêzên Îranê êrişê kolberan kir: Koleberek hate qetilkirin, 3 kolber jî birîndar bûn
11:52 ‘Konferansa Girîngiya Yekitiya Neteweyî ya Kurd’ li Bazîdê dest pê kir
11:19 Berdevka Meclisa Jinan a DEM Partiyê diaxive
11:15 ‘Kooperatîfa Dabînkirina Berhemên Xwezayî’
10:13 Mehmet Altan: Pirsgirêka 100 salan bi demokratîkbûnê ve tê çareserkirin
10:11 Kesê ku Hêlîn Erenê kuşt hat girtin
10:03 Parêzerê Elçîçek ê jiyanê xwe ji dest da: Ne înfaz bû, biryara mirinê bû
09:29 Li zozanên Qersê amadekariyên zivistanê
09:12 Karagoz: Karkerê 45 rojî şandine cihê şewatê
09:07 Kamaç: Dê yekîtiya kurdan pêvajoyê ber bi serkeftinê ve bibe
09:03 Formayên nû yên Amedêsporê li reyonê ne: Em formayên resen bikirin
09:00 ROJEVA 26'Ê TÎRMEHA 2025'AN
08:57 Piştî hevdîtinê ji Şandeya Îmraliyê daxuyanî
08:36 Veysî Aktaş ê li Îmraliyê tehliye bû
25/07/2025
20:04 Rojnamevan Metîn Yoksû serbest hat berdan
16:44 Civîna nukleerî ya bi Îranê re bi dawî bû
16:28 Şandeya Îmraliyê ya ku bi Abdullah Ocalan re hevdîtin pêk anî vegeriya
16:15 Komîsyona ku dê li Meclisê bê avakirin ji 51 endaman pêk tê
15:39 ÎHD’ê rapora çapemeniyê weşand
14:53 Li Amedê jineke hate qetilkirin
14:35 Nûnenerê MSD’ê yê Şamê: Polîtîkayên DYA’yê cesaretê dide HTŞ’ê
13:35 Di Mihrîcana Munzûrê de li dijî madenê meş hate lidarxistin
13:27 Li Gabarê talana daristanê di bin çavdêriya leşkeran de têkirin
13:04 Rapora NY'ê ya Sûriyeyê: Divê revandina jinan û zarokan bê lêpirsînkirin
12:50 Cemîl Bayik: Em ji bo siyaseta demokratîk amade ne
12:05 Şandeya DEM Partiyê li Îmraliyê ye
11:34 Ciwanên Ewropî: Gava herî girîng azadiya fîzîkî ya Abdullah Ocalan e
11:17 Girtiyê nexweş Hadî Elçîçek hate definkirin
10:12 Xelatgirên Nobelê ji saziyên navneteweyî re name şandin
09:53 Eren Keskîn: Ji bo ‘mafê hêviyê’ hinceta dewletê nema ye
09:04 Di bîra petrolê de teqîn pêk hat: 7 kes birîndar bûn
09:03 Îhsan Colemêrgî: Tenê yekîtiya kurdan dikare pêvajoyê ber bi serkeftinê ve bibe
09:02 ‘Em dixwazin vê pîşeya ji Kawa mayî bidomînin'
09:02 Pastor Eyup Badem: Aştî dê li vê xakê geş bibe
09:01 ‘Divê dayikên Kurd û Tirk ji bo aştiyê bên cem hev'
09:01 Krîza aborî kir ku mirov êdî kincên zavatiyê kirê bikin
09:00 Eleqeyeke zêde ji bo tesîsa Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê
09:00 ROJEVA 25'Ê TÎRMEHA 2025'AN
24/07/2025
16:38 Civîna Rêveberiya Xweser û HTŞ’ê taloq bû
16:12 Ciwanên ku dixwazin bi Ocalan re hevdîtinê bikin daxuyanê didin
15:50 Li Girtîgeha Exlatê êriş li dijî girtiyan pêk hat
15:49 GOÇ-DER: Em dixwazin di nava komîsyona ku dê li Meclisê bê avakirin de cih bigirin
15:21 Berîvan Bahçecî: Em ê li her derê têkoşîna xwe mezin bikin
14:55 Rêxistinên Rojnamegeriyê: Sansur didome
13:35 Ciwanên Ewropî ji bo hevdîtina bi Abdullah Ocalan re serlêdan kirin
13:31 Mihrîcana Munzûrê dest pê kir
13:03 88 Xelatgirên Nobelê bi nameyekê piştgirî dan banga Abdullah Ocalan
12:30 Cemîl Bayik: Em ne efûyê, qanûnên azad û demokratîk dixwazin
11:56 Der heqê Nexweşxaneya Dewletê ya Cizîrê de lêpirsîn hate destpêkirin
10:57 Rêxistinên hiqûqî ji bo mafê hêviyê danezaneke pêşkêşî Komîteya Wezîran kirin
09:57 Meclisa Dayikên Aştiyê: Aştî bi yekalî ve nabe
09:12 Li Bazîd û Mêrdînê konferansên 'pêvajo' û 'yekîtiyê'
09:11 Gelê Mexmûrê: Em dixwazin bi awayekî birûmet vegerin welatê xwe
09:10 Qeyûm rêya zozanan çênake, gel perîşan bûye
09:09 Şaredariya Şirnexê ya bi 'dengên veguhêz' hat xespkkirin avê jî nade
09:08 Fatûreya nexweşîna şapê li sewalvanan tê birîn
09:07 Serokê Baroya Colemêrgê: Ji bo entegrasyonê qanûna azadiyê divê
09:00 ROJEVA 24'Ê TÎRMEHA 2025'AN
23/07/2025
23:24 Li Eskîşehîrê 10 karkerên daristanê jiyana xwe ji dest dan
23:13 Li Şirnexê civînên gel
16:44 DEM Partî: Em li her bajarî ‘Platforma Aştî û Demokrasiyê’ ava bikin
16:28 Li Edeneyê kargeha ‘Îdeolojiya Rizgariya Jinê’ hate lidarxistin
15:57 Şîna Bahoz Zerdeşt bi girseyî hate ziyaretkirin
15:29 Li Siwêdayê hezar û 311 kesan jiyana xwe ji dest dan
14:13 Merasîma cenazeyê Emîne Ocak dê li Qada Galatasaray bê lidarxistin
13:46 Şîna Vesek û Ertene bi girseyî hate ziyaretkirin
13:01 DEM Partî: Mîrateya Emîne Ocak dê di têkoşîna me ya edaletê de bijî
12:48 Cemîl Bayik: Kurd ji înkar û îmhayê hatin hebûnê
11:54 Dixwazin lêpirsîna diziya amûrên tibî bigirin
10:54 Mîrata dîrokî ya Mêrdînê bi vîlayên 'ekoturîzmê' ve tê talankirin.
10:15 Di merasîma li Casenê de biraziyê xwe dît
09:57 Hezar û 500 civînên gel: Bi hezaran re pêvajo hate nîqaşkirin
09:45 Li Ûrlayê şewata li daristanê didome
09:41 Rojnamevanên ku li Rîzeyê hatin binçavkirin serbest hatin berdan
09:29 27 salan li dijî 'zilmê' li ber xwe da
09:13 Serlêdanên ji bo Xelatên Rojnamevaniyê yên Mûsa Anter didomin
09:12 Nexweşxaneyê tenê cihê kar ê kesê ku destdirêjî kir guherand
09:07 Dilbihar: Azadiya kurdî xeta me ya sor e
09:04 Li Qaxizmanê dema mişmişên hişk dest pê kir
09:00 ROJEVA 23'YÊ TÎRMEHA 2025'AN
08:33 Emîne Ocakê jiyana xwe ji dest da
22/07/2025
22:24 CHP: Em dixwazin tevkariyê li komîsyonê bikin, lê ya girîng pêvajo bi şefafî bê meşandin
22:15 Li Şirnexê ji 55 rêxistinên sivîl piştgirî ji bo pêvajoyê
19:40 Partiya Memleketê hat girtin
19:34 Ji bo girtiyên li Bolûyê kampanyaya hasthagê
17:20 Kesê ku îşkence li zarokan kir serbest hat berdan
16:27 Rapora Rêxistina Efûya Navneteweyî ya têkildarî Girtîgeha Evînê
16:08 Werîşe Muradî: Rêveberiya xweser tekane rê ye ku dikare azadiyê bi rûmeta mirov re bike yek
16:07 PSAKD bertek nîşanî Bahçelî da: Em hemwelatiya wekhev dixwazin
15:30 Li Siwêdayê agirbest hate binpêkirin
15:29 Ji rêxistinên mafên mirovan û hiqûqî ji bo Fatma Tokmak bang
15:15 Iraqê biryara şandina mûçeyan da
14:55 Di mehekî de 71 kes hatin darvekirin
14:48 ‘Em ê bibin dengê jinên Elewî û Durzî’
14:19 Li Sûrê civîna ‘pêvajoyê’: Yekitiya Kurdan dê teşe bide sedsala nû
14:18 Di cezayê 'axaftina telefonê' de biryara îxlalkirinê
13:36 Li Bazîdê dê konferansa ‘Giringiya Yekitiya Neteweyî ya Kurdan’ bê lidarxistin
13:35 Herêma Federe ya Kurdistanê dehata xwe ya derveyî petrolê radestî Bexdayê kir
12:41 Têkildarî ‘plana rantparêziyê’ ya li Newala Qesaba doz hate vekirin
12:04 Bi wêneyê rojnamegera ku hatibû qetilkirin merasîma dîrokî şopand