İsrail-İran geriliminde Şengal'i bekleyen riskler

img
HABER MERKEZİ - Gazeteci Beritan Zagros, İsrail'in İran yanlısı Haşdi Şabi’yi hedef almasının Şengal'i doğrudan etkileyeceğine işaret ederek, "KDP ve Türkiye bu bulanık suda balık avlamak istiyor" dedi. 
 
Türkiye’nin hava saldırılarının hedefi olan Şengal, KDP ve diğer güçlerin özel savaş politikalarına da maruz kalıyor. İsrail'in İran ve bağlı güçlere başlattığı saldırılar da sürerken, bunun Şengal üzerindeki etkileri de konuşuluyor. İran güdümünde olan Haşdi Şabi'nin Şengal'deki varlığı, İsrail'in olası bir saldırısı ve Şengal üzerinde yürütülen özel savaş politikalara ilişkin gazeteci Beritan Zagros değerlendirmelerde bulundu. 
 
'İRAN NÜFUSUNU ARTIRMAK İSTİYOR'
 
İran hükümetinin Haşdi Şabi güçleriyle Şengal'de nüfusunu artırmaya çalıştığını ifade eden gazeteci Beritan Zagros, Haşdi Şabi'nin varlığının artık bölgede bir tehdit oluşturduğunu söyledi. Gazeteci Beritan Zagros, “Şengal'i Êzidîler özgürleştirdikten sonra hem Irak hem de KDP Şengal'e girdi ve güçlerini burada konumlandırdı. Hemen ardından da Haşdi Şabi gibi İran'a yakın silahlı gruplar bölgeye yerleştirildi. Şuanda burada KDP ve Türkiye'nin ayakta tuttuğu Kasim ve Heyder Şeşo’ya bağlı silahlı gruplar Şengal'de bulunuyor. Ancak Şengal'in stratejik yerlerinde konumlanan ve Şengal'in güvenliğini alan Özerk Yönetime bağlı YBŞ ve YJŞ güçleridir. İç güvenliği de Êzidxan Asayişi sağlıyor. Ancak Şengal özgürleştirildikten sonra KDP ve Türkiye eliyle burada konumlandırılan Heyder ve Kasim Şeşo gibi gruplar Şengal'in huzurunu kaçırdı. İran da Haşdi Şabi üzerinden bölgedeki nüfusunu artırmaya, özellikle Şengal merkezi de Müslümanların kenti olarak göstermeye çalışıyor" dedi. 
 
ÊZIDÎLERİN ŞENGAL’E DÖNÜŞLERİ
 
Gazeteci Beritan Zagros
 
Êzidîlerin Şengal'e dönüşlerinde KDP'nin zorluk çıkarttığını belirten Beritan Zagros, "Êzidîlerin Şengal'den göç etmesinin sebebi KDP'ydi. Şimdi uluslararası yardım almak, bunu seçimlerde kullanmak, Ekim ayında Şengal Özerk Yönetimi'ne imzalanan anlaşmayı uygulamak gerekçeleriyle dönüşleri zorlaştırıyor. Geri dönüş için uygulanan bir prosedür var. Şüphesiz ki KDP'nin tüm engellemelerine rağmen bu yıl en fazla Êzidîlerin topraklarına geri döndüğü oldu. Sudan hükümeti, 2024 yılında tüm Êzidî göçmenleri Şengal'e iade etme kararı almıştı ve Êzidîlerin kaldığı kamplar tamamıyla boşaltılacaktı. Ancak KDP ve Türkiye ile anlaşması sonrasında bu kararı uygulamayacak gibi gözüküyor. Êzidîlerin çoğunluğu Kürdistan Bölgesi veya özellikle Dihok'a yerleştirmek istiyordu. Çünkü seçim haritası ve kota nüfusa göre belirleniyor. Bu nüfus sayımında kamplarda ki Êzidîleri kendi lehlerine kullanmak istediler" diye belirtti.  
 
KÖYLERDE İNŞA ÇALIŞMALARI
 
KDP'nin bütün engellemelerine rağmen boşaltılan birçok köyün inşa edildiğini dile getiren Beritan Zagros, "Şengal etrafındaki bütün köyler neredeyse inşa edildi. Şengal merkezin tamamı doldu. Geri dönmeyen çok az kişi kaldı. Tilizêr ve Sîba Şêx Xidir de inşa ediliyor. Girzerik ve Koço köylerine de dönüşler sürüyor. Şengal'de evler yapılıyor. Artık Êzidilerin çoğu buralara kendi evlerini inşa ediyor. Êzidîler çoğunlukla dağların eteklerinde ki yerlerde ev inşa ediyorlar. Çünkü fermanda en fazla zarar görenler dağlardan uzakta bulunan evlerdi. Dağların eteklerinde yapılan evlerin sayısı artıyor. Tüm saldırılara, özel savaş politikalarına ve engellemelere rağmen Êzidîler topraklarına dönüyor ve burada yeni bir hayat kuruyorlar” diye konuştu. 
 
'ANLAŞMA ÇERÇEVESİNDE SALDIRIYORLAR’
 
KDP'nin 9 Ekim anlaşması çerçevesinde Şengal Özerk yönetimine bağlı kurum ve meclislere dönük bir baskın yapmayı hedeflediğine işaret eden Beritan Zagros, KDP'nin bu anlaşmayı uygulamak için her yolu kendine "mübah" olarak gördüğüne dikkat çekti. Beritan Zagros, “Sudan hükümeti, Türkiye ve KDP arasında yoğun görüşmeler yapılıyor. Gündemleri 9 Ekim anlaşmasının Şengal'de hayata geçirilmesi. Anlaşmanın amacı, Êzidîler, Özerk Yönetim ve savunma güçlerini ortadan kaldırmaktır. Elbette bu anlaşmanın uygulanmasının arkasında ABD ve Birleşmiş Milletler de var. Defalarca denediler ama çabaları direnişle karşılaştı. KDP ve Irak hükümeti bu anlaşmadan özel bir savaş yoluyla yararlanmak istiyor. Halen bu planlardan vazgeçmiş değiller. Tam tersine daha zor ve kapsamlı bir şekilde Şengal'e saldırmak istiyorlar. PADÊ'nin kapatılması da bunun bir parçasıydı. KDP'ye bağlı silahlı gruplar bulunduğu bölgelerde özerk yönetim kurumlarını ve halk meclislerine saldırabilir ve kapatabilir. Eğer bu ihtimali pratikte gösterirse halkın sert tepkisiyle karşılaşacaklardır. Bu nedenle soykırım anlaşması olarak ifade edilen 9 Ekim anlaşmasını baskılarla Êzidîlere dayatmak istiyorlar" ifadelerini kullandı. 
 
SAVAŞ OLASILIĞI
 
Haşdi Şabi'nin Şengal'deki varlığını kendine bir tehdit olarak gören İsrail'in Şengal'de stratejik noktalarda konuşlanması ihtimalinin bulunduğunu kaydeden Beritan Zagros, bu saldırılardan Türkiye ve KDP'nin faydalanmak istediğine işaret etti. Beritan Zagros, Şengal Özerk Yönetimi’nin olası bir İsrail-Irak savaşında taraf olmayacağını belirterek, “Özerk Yönetim Êzidîlerin güvenliğini ve çıkarlarını tehdit eden her şeye karşı çıkacak ve mücadele etmeyi sürdürecektir. Şengal'in tamamı YBŞ ve YJŞ'nin güvenliği altında. Şengal şuanda İsrail, Amerika, Türk devleti, İran ve birçok uluslararası gücün hedefinde. Amerika ve İsrail Haşdi Şabi güçlerinin buradaki varlığını bir tehdit olarak görüyor ve bunu bahane ederek Çilmêran gibi stratejik tepeleri ele geçirmek istiyor. İran da Şengal'in stratejik tepelerinde konumlanmak istiyor. Bu nedenle Rojava-Şengal arasındaki sınır yollarına odaklanmış durumdalar. Irak bu grupları kontrol altına almaya çalışıyor ve bir süredir aralarında gerginlikler yaşanıyor. Aslında Irak bu güçleri kontrol altına alarak İsrail'e saldırmasını önlemek ve böylece İsrail'in saldırısının önünde geçmek istiyor. Ancak görünen o ki onları kontrol altına alamayacak. Dolayısıyla Şengal'in jeostratejik yapısı nedeniyle hem yerel hem de uluslararası güçler müdahale etmek istiyor. Bu nedenle Amerika 9 Ekim anlaşmasını destekliyor" dedi. 
 
OLASI İSRAİL SALDIRILARI 
 
KDP ve Türkiye'nin Ortadoğu'da süren savaşta Şengal'i saldırıların hedefi haline getirmek istediğine vurgu yapan Beritan Zagros, “YBŞ ve YJŞ dışında bölgede Êzidîlerin çıkarlarını koruyan başka bir güç yok. KDP ve Türkiye kendi çıkarlarını korumak, Êzidîlerin ve Şengal Özerk Yönetimi'nin kazanımlarını yok etmek istiyor. Savunma KDP, paralı askerleri ve özel savaş medyası aracılığıyla Şengal'i İsrail saldırılarının hedefi haline getirmek istiyor. KDP, Hewlêr-Bağdat anlaşmasını uygulamak için kimi güçleri Êzidî savunma güçlerine karşı harekete geçirecek. Yani KDP ve Türk devleti bu bulanık sudan balık avlamak istiyor. Şengal Rojava'ya sınır ve jeopolitik bir öneme sahip. Şüphesiz ki İsrail Irak'a saldırırsa bu Şengal'i de etkileyecektir. Şengal'de bulunan ve Êzidî olmayan silahlı gruplar Êzidîler üzerince ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ancak YBŞ ve YJŞ Şengal'i koruyacak güçtedir” şeklinde konuştu. 
 
'SAVUNMA GÜCÜ ÖZERK YÖNETİMDİR'
 
Şengal'i koruyacak tek gücün Şengal Özerk Yönetimi olduğunu dile getiren Beritan Zagros, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özerk yönetim bunların karşısında duracak güce ve politik duruşa sahiptir. Bu planlara karşı Êzidîler ve özellikle Şengal Özerk Yönetimi için yeni fırsatlar var. Çünkü Şengal'daki en önemli güç Özerk Yönetim ve savunma güçleridir. Sıkıntılı ve kaotik durumlarda yeni özgürlük hamleleri ve mücadele fırsatları da ortaya çıkabilir. Özerk Yönetim, Irak'ta ve özellikle Musul'da dini, mezhepsel ve ulusal savaşı ortadan kaldırmak, halkı korumak, demokrasi düşüncesini yaymak, Êzidîlerin ve tüm bölge halkının çıkarı olanı koruyacak güçtedir."   
 
MA / Zeynep Durgut

Diğer başlıklar

15/01/2025
13:35 İmralı Heyeti 17 Ocak'ta açıklama yapacak
13:12 İmralı Heyeti: En kısa sürede İmralı için başvuracağız
12:52 DEM Parti: İstanbul Barosu’nun yanındayız
11:32 İstanbul'da toplu ulaşıma zam
11:20 Adana'da bir evde 3 kişi ölü bulundu
11:07 Üzerine kepçe kovası düşen işçi hayatını kaybetti
10:04 DEM Partili Bozan: Rant için kayyım atadılar
09:56 Sağlıkta yeni dönem: Muayene ücreti 10 kat arttı
09:31 Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk tutuklandı
09:28 Abdullah Öcalan: Devlet bana ciddi yaklaşmazsa, doğru sonuç alamaz
09:26 Kürt kadınların direniş sembolü
09:22 Kayyıma karşı direnişteler: İrademizden vazgeçmeyiz
09:20 89 kişinin öldüğü Galeria Davası'nda kararın bozulması istemi
09:19 Hasta tutsağa tekerlekli sandalyesi verilmiyor
09:18 Foza Yûsif: Özerk Yönetim modeli Suriye için en doğru çözümdür
09:17 Yaman: 7 madde çözüm için büyük bir fırsat sunuyor
09:16 KNK'den 'ulusal birlik' seferberliği
09:13 AYM’nin 2 kez iptal ettiği madde halen uygulamada
09:07 Av. Gülizar Tuncer: Somut adımlar atılmalı
09:05 Üsterci: Demokrasi ve barış olmazsa karanlıkta kaybolacağız
09:00 15 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:23 Serhed için kar yağışı uyarısı
14/01/2025
22:53 İstanbul Barosu’na açılan davaya tepki: Savunmaya saldırıdır
22:41 Edirne’de şüpheli kadın ölümü
22:16 Sirîn’e saldırıda bir aile enkaz altında kaldı
21:57 Özerk Yönetim İngiliz yetkililerle görüştü
21:46 Sûr’da Serê Salê kutlaması
21:36 Gençlerin kayyıma karşı direnişi sürüyor
21:30 Akdeniz'de kayyım protestosu
20:20 Ankara’da kayyım protestosu: Siyasi darbeden vazgeçin
20:12 İstanbul Barosu başkanı ve yönetimine dava açıldı
19:34 HDP’ye saldırının cezası sadece 17 bin TL!
19:28 TTB’den ‘yenidoğan çetesi’ ön raporu: Piyasa odaklı sağlık politikalarının sonucu
19:13 ‘Yenidoğan çetesi’ davası ertelendi: Reddi hakim talebi değerlendirilecek
18:14 Silêmaniye’de bir yılda 3 bin 310 kişiye kanser teşhisi konuldu
16:58 BM uzmanları Pexşan Ezîzî için devrede
16:33 Êlih’te kayyım protestosu
16:31 Sûr'da Serê Salê coşkusu
15:42 Özgür Özel: Getir sandığı göreceksin kırmızı kartı
15:40 Amedspor'dan Ümit Özdağ hakkında suç duyurusu
15:38 Saldırılara bir tepki de İzmir’den
15:09 Wan'da Kuzey ve Doğu Suriye'ye destek eylemi
14:56 Kalp hastası tutsak: İlaçlar verilmiyor, ölüme terk edildik
14:48 Sûr'da halk lokantası açıldı
14:06 Gazetecilere konuşan Bakırhan: Hükümete sormak gerekiyor
13:59 Sanatçı Kasım Taşdoğan'a Kürtçe şarkı cezası
13:51 Bayındır: Ya demokratik çözümü seçersiniz ya da muhatap olmaktan çıkarsınız
13:14 12 yaşındaki çocuğu öldürdüğünü itiraf etti
12:58 Amed'de Kadın Eserleri Kütüphanesi açıldı
12:56 Tişrîn Barajı’nda nöbet 7’nci gününde
12:43 Bakırhan’dan Erdoğan'a: Amed'in huzuru demokratik çözümdür
12:10 HTŞ'nin bakanları yarın Türkiye'ye gelecek
11:36 Bahçeli hem tehdit etti hem 'barış' dedi
11:18 Avukatlardan iki ayrı başvuru
10:45 Gözaltına alınan kolberlerden haber alınamıyor
09:45 WANA'dan Pexşan Ezîzî çağrısı
09:05 Paula Martin Ponz: Öcalan’ın fikirleri tüm dünyaya barış getirebilir
09:02 Kocabıyık: Sürecin ilerlemesi için iktidarın dili ve aklı değişmeli
09:00 14 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:53 İDO seferleri iptal edildi
08:40 Meteoroloji’den sağanak ve kar uyarısı
08:31 Los Angeles'te ölü sayısı 24'e çıktı
07:40 Peyas Belediye Eşbaşkanı Dündar cezaevinden çıktı
13/01/2025
22:54 DEM Parti'den 'Beşiktaş' tepkisi
22:48 Tişrîn Barajı’nda nöbet 6’ncı gününde
21:42 Akdeniz'de gençler kayyıma karşı direnişte
21:14 Coşkulu Serê Salê kutlamaları
20:34 ‘Yenidoğan çetesi’ davası: Sağlık Bakanlığı da ölümlerden sorumludur
19:43 Akdeniz'de kayyım protestosuna polis saldırısı: Kitle ablukayı kırdı
19:38 Adana’da tutsaklara para gönderildi
18:57 Rapor: Wan’daki kadınların yüzde 84’ü eşitsizliğe karşı mücadele ediyor
18:48 Amed ilçelerinde Serê Salê etkinlikleri
18:13 Mazlum Abdî, Mesûd Barzanî’nin temsilcisini kabul etti
18:06 Birçok kentte kayyım protestosu: Bu irade karşısında kaybedeceksiniz
17:55 Mersin Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde kayyım tepkisi
17:16 Peyas Belediyesi Eşbaşkanı Cengiz Dündar hakkında tahliye kararı
17:11 Gözaltına alınan Akpolat: Ne olduğunu bilmiyoruz
17:05 30 barodan ortak açıklama: Kayyım hukuk ve demokrasi ihlalidir
16:49 Kayyıma karşı işçiler nöbette: Geri adım atmayacağız
16:02 Özel: Erdoğan CHP’li belediye başkanını çağırıp AKP’ye davet etti
15:46 Sırrı Süreyya Önder MA'ya konuştu: Öcalan Kürtlerin özgürlüğü kadar güvenliğini de önceliyor
15:21 2024 son 53 yılın en sıcak yılı oldu
15:04 Aydın'da şüpheli kadın ölümü
14:43 8 cezaevi raporu: Tecrit en üst seviyede
14:29 Tatos'ta saldırılara karşı yürüyüş
14:07 Akdeniz'de polis engelini aşan kitle belediyeye yürüdü: Teslim olmayacağız, vazgeçin
13:46 Tutsaklara işkenceye karşı suç duyurusu
13:32 Leyla Güven: Sürece amasız fakatsız katkı sunmaya hazırız
13:09 Akdeniz'de kayyım protestosunda direniş mesajı
13:07 HDP'li eşbaşkana 15 yıl hapis istemi
12:59 Beşiktaş Belediyesi'nde açıklama: Algı operasyonu yürütülüyor
12:45 Tutsak Yalçın'ın tahliyesine 4'üncü engel
12:31 İş bırakan emekçilerden 11 talep
12:21 2024’te en az bin 897 iş cinayeti
12:06 İzmir Büyükşehir Belediyesi 103 taşınmazı satışa çıkardı
12:00 DEM Parti: Kayyımla çözüm ihtimali sabote ediliyor
11:52 Kayyımın ilk icraatı Erdoğan'ın fotoğrafını asmak oldu
11:12 Almanya: Kürtler Suriye’deki siyasi geçiş sürecinde rol almalı
11:04 Özgür Özel'den 'kumpas' tepkisi
10:56 Hızlı tren biletlerine zam
10:53 Gever kırsalında askeri operasyon
10:39 Beşiktaş Belediyesi polis ablukasında
10:30 Balıkesir'de işçi servisi devrildi: 26 yaralı
10:04 7'si DEM Partili 9 belediyeye kayyım
09:47 Tişrîn Barajı neden hedefte?
09:18 Hatimoğulları ve Bakırhan'dan Akdeniz tepkisi: Kayyım darbedir
09:11 Mahkeme kararını hiçe sayan kayyım 190 kişiyi işten çıkardı
09:10 Balatçık 44 yıl sonra yeniden kadınlara emanet!
09:08 EHP Genel Başkanı Öztürk: Öcalan'ın yol haritasını doğru buluyoruz
09:00 13 OCAK 2025 GÜNDEMİ
08:38 Beşiktaş Belediye Başkanı Akpolat gözaltına alındı
08:10 Akdeniz Belediyesi'ne kayyım atandı
03:39 Akdeniz Belediyesi eşbaşkanları tutuklandı: Kararı tanımıyoruz
12/01/2025
23:58 Annalena Baerbock: Suriye siyasi geçiş surecinde Kürtler rol almalı
23:29 Riyad toplantısı sona erdi: Türkiye’nin saldırılarına değinilmedi
23:20 Mersin Adliyesi önünde direniş Kürtçe klamlarla sürüyor
23:11 Biden ve Netanyahu'dan Gazze’de ateşkes için görüşme
22:18 Birçok kentte coşkulu Serê Salê etkinlikleri
21:12 Figen Yüksekdağ: Barış için tüm toplumsal dinamikler inisiyatif almalı
20:37 Mersin Adliyesi önünde direniş ateşi yakıldı
20:22 SOHR: DAİŞ’in Suriye çölünde hareketliliği arttı
20:18 Xarpêt’te bir işçi hayatını kaybetti
20:05 30 yıllık tutsaklığın ardından kitlesel karşılandı
20:00 Amasya’da toprak altında kalan iki işçi hayatını kaybetti
19:20 MED-DER ilk pedagojik eğitim belgelerini verdi
19:05 Mersin Adliyesi önünden seçilmişlere çağrı: Bu suça ortak olmayın
18:37 Gençlik Örgütleri: Baskılara yenilmeyeceğiz, biz kazanacağız
18:21 Amedspor, Ankaragücü'nü 1-0 yendi
18:03 Akdeniz'de eşbaşkanlar tutuklamaya sevk edildi
17:33 Mersin Adliyesi önünde direniş şarkıları yükseliyor
17:16 68 örgütten Pexşan Ezîzî için çağrı
16:35 Amed Kent Konseyi Kadın Meclisi yönetimi belirlendi
15:54 14 Temmuz'un tanıkları: Kayyıma karşı zindan ruhuyla direnelim
15:49 Erkek kavgasında kadın yaralandı
15:35 İzmir'de Serê Salê kutlaması
15:19 Adliye önünde protesto sürüyor: İddialar uyduruk
14:57 Pîran'da fidan dikme etkinliği
14:33 Meksika'da 6.6 büyüklüğünde deprem
14:33 Direnişin sürdüğü Tişrîn’de şiddetli çatışmalar
14:26 Yüksekdağ: Omuzumuza ne düşerse yerine getiririz
14:07 DBP'nin eş genel başkanları değişmedi
14:04 Barış Anneleri adliye önünde oturma eyleminde
12:31 İmralı Heyeti ile Figen Yüksekdağ görüşmesi başladı
12:24 Binler adliye önünde: Kırtasiye malzemesi suç sayılmış
12:14 30 yıllık tutsak Eren tahliye oldu
11:45 Bakırhan: Asıl güvenlik sorunu Kürt'ü yok sayan anlayıştır
11:16 Bayındır: Gün direniş ve örgütlenme günüdür
Kılıçgün Uçar: Herkes çözüm için sorumluluk almalı
11:08 Vekiller ve aileler adliyeye alınmadı
10:40 Tuzla'da palet imalathanesinde yangın
10:26 DBP kongresi: Çözümün yolu Öcalan'ın özgürlüğü