AB'de 'basın özgürlüğü ihlali' raporu: Türkiye'de 317 ihlal yaşandı

img
HABER MERKEZİ – Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen MFRR Projesi kapsamında AB ve AB'ye aday ülkelerdeki basın özgürlüğü raporuna göre, Türkiye'de gazetecilere yönelik 2024'te 317 hak ihlalinin yaşandı. Tutuklama, gözaltı ve hapis, 128 gazeteciyi kapsayan 51 vaka ile Türkiye'deki en yaygın ihlal türü oldu.
 
Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen Medya Özgürlüğü Hızlı Müdahale (MFRR) Projesi kapsamında; Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF), Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) ve Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) tarafından 2024'te Avrupa Birliği (AB) ve AB adayı ülkelerde "basın özgürlüğüne yönelik hak ihlalleri" raporlandı. Bin 548 hak ihlalinin belgelendiği belirtilen raporda, 2024'te 2023'te kaydedilen bin 153 hak ihlalinin arttığı belirtildi. Raporda, bu durumun endişe verici olduğu kaydedildi. 
 
Raporda, Kuzey ve Doğu Suriye'de haber takibi yaptığı sırada 19 Aralık'ta Türkiye'nin SİHA ile hedef alarak katlettiği gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin'e de yer verildi. 
 
Dört bölümden oluşan raporda, 27 AB üye Devleti ve AB’ye aday statüsündeki 9 ülkenin basın özgürlüğü durumunun analiz edildiği belirtildi. İlk bölümde başlıca sorunları ve eğilimleri açıklayan raporun ikinci bölümünde seçim süreçleri, çevre haberciliği ve yanıltıcı haberlere dair açıklamalar yer aldı. Üçüncü ve Dördüncü bölümlerde ise Türkiye’nin de arasında olduğu 6 AB aday ülkesi ve 6 AB üye ülkesinin durumu analiz edildi. Raporda, "Gazetecilere yönelik yasal saldırılar da 2024 yılında artarak 556 medya çalışanı veya kuruluşunu etkileyen 319 davaya dönüştü. Buna ek olarak, sansür ve müdahale 2023'te yüzde 23,7'den 2024'te yüzde 35,6'ya yükselerek önemli bir artış gösterdi. Bu durum özellikle çevre ve seçim haberciliğinde kendini göstermiş olup, 69 ihlal genellikle iklim protestolarında meydana gelen çevre haberciliği ile ilgili, 206 ihlal ise sansür ve sözlü saldırıların en yaygın olduğu seçim haberciliği ile ilgilidir" denildi.
 
Gösteriler ve protestoların gazeteciler için en tehlikeli ortamlar arasında yer aldığı belirtilerek, vakaların yüzde 51’inde gazetecilerin, genellikle polis veya devlet güvenlik güçleri tarafından fiziksel saldırıya uğradığı kaydedildi.
 
AB ÜLKELERİN GENEL DURUMU 
 
AB’ye üye 27 ülkedeki ihlallerin kaydedildiği raporda, Belçika, Fransa, Hollanda, Slovakya, Macaristan, İtalya olmak üzere toplamda 6 ülkenin ayrıntılı bilgilerine yer verildi. AB’nin genel durumunun yer aldığı bölümde, bin 446 medya kuruluşu ve çalışanının saldırıya uğradığı 942 basın özgürlüğü ihlalinin raporlandığını belirtilerek, gazetecilik faaliyetlerinin engellenmesinin en sık rastlanan ihlal olduğu kaydedildi. Raporda, "Engellenen gazetecilik faaliyetleri arasında en belirgin olanı, akreditasyonun keyfi olarak reddedilmesi veya haber yapmalarının genel olarak engellenmesi de dahil olmak üzere gazetecilerin haber yerlerine erişiminin engellenmesidir. Bu tür vakalar çoğunlukla, gazetecilerin protestoları haberleştirdiği, özel şahısların ve polisin ana failler olduğu veya kamu görevlilerinin ve siyasi partilerin sıklıkla basın çalışmalarının engellenmesine dahil olduğu siyasi etkinlikler ve basın toplantıları sırasında meydana geldi" denildi.  
 
Raporda, gazetecilerin 10'u yaralanmayla sonuçlanan 22 vakayla polis şiddetine maruz kalmasının yanı sıra ekipmanlara da saldırılar olduğu kaydedildi. 
 
AB ADAY ÜLKELERİN GENEL DURUMU 
 
AB’ye aday ülkelerden 9’unun incelendiği ve Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna’nın ayrıntılı bilgilerinin yer aldığı raporda bin 121 medya kuruluşu ya da medya çalışanını etkileyen 606 vakanın belgelendiği belirtildi. Aday ülkelerde seçim süreçlerinden gazetecilerin haberleri nedeniyle tehditlerle karşılandığı belirtilen raporda, "Türkiyeli gazeteciler Altan Sancar ve Ömer Akın, yerel seçimler sırasında yaşandığı iddia edilen seçim usulsüzlükleri ve seçmen sahtekarlığı ile ilgili haberleri nedeniyle yetkililer tarafından soruşturma altına alındı" denildi. 
 
TÜRKİYE
 
Raporda, Türkiye'de basın özgürlüğü, hükümetin baskıları, kapsamlı sansür ve gazetecilere yönelik yargılamalar nedeniyle sürekli tehdit altında kaldığı belirtilerek medya kuruluşu ve çalışanına yönelik 317 hak ihlalinin raporlandığı kaydedildi. Türkiye’de 2024 yılında en endişe verici gelişmenin "Etki Ajanlığı" yasa tasarısının yeniden gündeme getirilmesi olduğu kaydedilen raporda, yasa tasarısının gazetecilerin casus olarak muamele görmesine neden olduğu ancak sivil toplum örgütleri ve gazeteciler tarafından gösterilen tepkilerin yasa tasarısının ertelenmesine neden olduğu hatırlatıldı. 
Türkiye'de kaydedilen ihlallerin çoğunun tutuklama ve gözaltılar olduğu belirtilerek, "Tutuklama, gözaltı ve hapis, 128 gazeteciyi kapsayan 51 vaka ile Türkiye'deki en yaygın (yüzde 37,8) ihlal türü oldu. Türkiye gazetecileri hapsetme konusunda en kötü sicillerden birine sahip ve bu raporun yayımlandığı tarihte 18 gazeteci hapiste. İzleme dönemi boyunca yetkililer, muhalif sesleri bastırmak için sürekli olarak toplu gözaltılar ve gazetecilerin evlerine şafak baskınları düzenledi. Toplamda 32 gazeteci gösterileri takip ederken veya gösterilere katılırken gözaltına alındı. Hem yerli hem de yabancı gazeteciler sık sık gözaltına alındı ve seyahatleri sırasında ülkeye giriş ve çıkışları yasaklandı" ifadelerine yer verildi. 
 
Raporda, gazetecilerin sıklıkla "terör propagandası yapmak" veya "cumhurbaşkanına ve kamu görevlilerine hakaret etmek" ile suçlandığı belirtilerek, en az 32 gazetecinin çalışmaları nedeniyle hapis cezasına çarptırıldığı kaydedildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi: "Gazeteciler Hamdiye Çiftçi Öksüz, Erdem Gül, Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak ve Fevzi Yazıcı'nın da aralarında bulunduğu sekiz gazeteciye terörle bağlantılı suçlamalarla altı yıl üç aya varan uzun hapis cezaları verildi. İzleme döneminde en az 11 gazeteci ölüm tehditlerinin hedefi oldu. Sinan Ateş'in cinayet davasını haberleştiren gazeteciler sözlü olarak tehdit edildi ve yasal işlemlerle hedef gösterildi. Türkiye'deki yerel seçimler sırasında ve sonrasında gazeteciler yaptıkları haberler nedeniyle çok sayıda saldırıya maruz kaldı. Seçim sonuçları ülke çapında protestolara yol açtı ve gösterileri takip eden gazeteciler, özellikle polis tarafından defalarca hedef alındı."
 
Raporda, Ekim ayında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) Açık Radyo’yu kapatması ve Çağlayan Adliyesi önünde yaşanan silahlı saldırıya yayın yasağı getirildiği hatırlatıldı. 
 
KATLEDİLEN NAZIM DAŞTAN VE CİHAN BİLGİN 
 
Rapor, Türkiye ve bağlı Suriye Milli Ordusu’nun (SMO), Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırılarını takip ettikleri esnada Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ile katledilen gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’e yer verdi. Raporda şunlar belirtildi: "Kürt gazeteciler ve haber kuruluşları ile Kürt sorunun takip eden muhabirler, yetkililerin yanı sıra özel şahıslar tarafından da defalarca hedef alınmıştır. Aralık ayında, Kürt medyası Hawar Haber Ajansı (ANHA) için çalışan gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin, Suriye'nin kuzey ve doğusundaki son askeri çatışmaları takip ederken şüpheli Türk insansız hava aracı saldırısıyla hedef alındı ve öldürüldü. Olay geniş çaplı kınamalara yol açtı ve polis, meslektaşlarının öldürülmesini protesto eden yaklaşık 40 gazeteciyi gözaltına aldı. Bunlardan yedisi daha sonra ölen gazetecilerin fotoğraflarını taşıdıkları için ‘propaganda’ suçlamasıyla tutuklandı."
 
Raporun tamamına bu bağlantıdan ulaşılabilir: https://www.mfrr.eu/monitoring-report-2024-1548-media-freedom-alerts-in-the-past-year/
 

Diğer başlıklar

03/03/2025
13:42 Köprüye 'Jin jiyan azadî' pankartı asıldı
13:29 Beykoz Belediye Başkanı için tutuklama talebi
13:10 Gülistan TARA Belgesel Komünü kuruldu
12:57 GÖÇ-DER: Geri dönüşler için adımlar atılmalı
12:34 Amed’de Newroz Halk Koşusu düzenlenecek
12:15 MKG Şubat raporu: 2 kadın gazeteci tutuklandı
11:49 ENAG: 79,51
TÜİK: 39,05
11:21 DEM Parti MYK’si 'Yol Haritası'na son halini verecek
11:09 Anadolu Üniversitesi’nde yemeklere zam
11:01 Halide Türkoğlu: Çağrıya en güçlü sahip çıkan kadınlar olacak
10:52 Wan Büyükşehir Eşbaşkanları: Kayyım yağmaya başladı
10:42 Beykoz Belediye Başkanı adliyeye getirildi
10:39 ‘İktidar adım atmalı ve yasal düzenleme yapmalı’
10:38 Uytun davası yarın: Keşif kararı henüz uygulanmadı
10:16 TJA 8 Mart programını açıkladı
10:12 'Abdullah Öcalan'a Özgürlük' kampanyası yeni adımlarla sürecek
10:08 Botu batırılan mülteci: İfadeleri baskı altında verdik
10:06 'Ailenin, sermayenin kölesi olmayacağız' sloganıyla alanlara çıkacaklar
10:06 Siyaset Bilimci Aytaç: Çağrı Ortadoğu’daki güç dengelerini etkileme potansiyeline sahip
09:45 İşçi kadınlara 8 Mart ziyareti
09:43 ‘Barış ve Demokratik Toplum Çağrısına cevap olacağız’
09:13 Akil İnsanlar Heyeti'nden Özgen: Müzakere sürecine geçilmeli
09:10 Ezberleri bozan çok dilli eğitim sistemi
09:06 Üç ülke sömürgesi: Beluclar Kürt kadın savaşçıları model alıyor
09:02 Ankara’da kadınlar ‘isyan’ temasıyla 8 Mart’a gidiyor
09:01 İHD Amed Şube Başkanı: Parlamento sorumluluk almalı
09:00 03 MART 2025 GÜNDEMİ
02/03/2025
23:42 Cengiz Çiçek: Abdullah Öcalan’ın çağrısı yeni bir çağın manifestosu
23:23 ‘Ateşin ve Güneşin Kadın Milisleri’nden eylemsizlik kararı
23:14 PSAKD’tan 33 günlük adalet nöbeti kararı
23:06 Konya’da 2 kadın saldırıya uğradı
23:00 Tişrîn Barajı’nın çevresi bombalandı
22:53 Netanyahu’dan Gazze’ye saldırılara tekrar başlayabilecekleri iması
21:22 Şam iktidarı ‘Anayasa Taslağını Hazırlama Komitesi’ni kurdu
21:04 Ukrayna konulu liderler zirvesi sona erdi
20:51 Suriye’de 2 kişinin cenazesi bulundu
20:15 Sirin’e bağlı köy bombalandı
20:07 Halk iftarını Tişrîn Barajı’nda açıyor
20:00 Oscar Ödülleri açıklanacak: Emilia Pérez 13 dalda aday
18:37 Sosyalistlerden barış paneli: Sürece katkı veren rolünden çıkıp öznesi olmalıyız
18:05 EMEP’ten Ortadoğu konferansı: Barış için işçiler ve ezilen halklar birleşmeli
17:44 8 Mart eylemleri: Barış, kadın mücadelesiyle inşa edilecek
17:26 İran’da 2 günde 6 tutsak idam edildi
17:12 Girkê Legê’de petrol borusu patladı
17:05 Sakarya'da liman işletmesinin tahıl deposu çöktü
16:57 DİTAM paneli: Abdullah Öcalan'ın çağrısıyla başlayan süreç için çok çalışmalıyız
16:49 İSİG: 12 yılda 3 bin 328 çocuk ve genç işçi hayatını kaybetti
16:14 Gençler Newroz ateşini Abdullah Öcalan’ın köyünde yaktı
15:38 Gözaltına alınan Zorlu Holding CEO’su serbest bırakıldı
14:56 Kadınlar 8 Mart için pedal çevirdi
14:55 ‘Suriye’de halkların inanç özgürlüğü garanti altına alınmalı’
14:43 DEM Parti Sözcüsü: Öcalan'ın şartları düzeltilmeli
14:08 37 tutsağın olduğu koğuşta ‘bir arada oturdukları’ gerekçesiyle ceza
13:49 Barış Anneleri: Devlet somut adım atsın
13:29 HSM’den ‘ateşkes’ açıklaması: Tüm güçlerimiz için geçerlidir
13:26 DTSO Meclis Başkanı: Yeni süreçte her türlü sorumluluğu alacağız
13:25 Sanatçılardan açıklama: Yeni süreç aydın ve sanatçılara misyon yüklüyor
12:57 3'üncü Uluslararası Amed Film Festivali Kasım’da gerçekleştirilecek
12:19 Ateşkese rağmen Türkiye’nin saldırıları sürüyor
10:32 Tuncer Bakırhan: Tarihi çağrının bir muhatabı da Meclis'tir
09:45 Jin dergi ‘Kadınlar Barışı Konuşuyor’ manşetiyle çıktı
09:29 ‘Tarihi çağrı’ gündemli 100 merkezde halk toplantısı kararı
09:27 Cizre Devlet Hastanesi’nde randevu krizi: Birçok hasta yaşamını yitirdi
09:26 ‘Tarihi çağrı yeni bir eşik, demokratik çözüm için fırsattır'
09:25 Çocuğa tecavüz eden vali korumasının duruşması yarın
09:24 Kadınlar değişim ve dönüşüme öncülük edecek
09:22 KNK Eşbaşkanı: Öcalan'ın çağrısı çözüm formülü
09:14 'Çözüm için top devlette'
09:13 Roma'da 50 gün Öcalan'la kaldı: Bölgeyi çatışma ve savaş ortamından çıkarmaya çalışıyor
09:08 Ayla Akat Ata: Süreç tüm bileşenlerin kolektif hareket etmesini gerekli kılıyor
09:07 ÖHD Eş Genel Başkanı: ‘Umut Hakkı’ ile ilgili yasal düzenleme yapılmalı
09:06 İzmir'de 20 yıllık kadın dayanışması!
09:05 Gisela Penteker: Öcalan’ın özgürlüğü kadın sorununa da çözüm olacaktır
09:04 Özerk Yönetim’de adaletin temeli ‘uzlaştırma’
09:00 02 MART 2025 GÜNDEMİ
01/03/2025
23:38 Siwêda Askeri Meclisi OHAL ilan etti
23:36 MA Music 8’inci yılını kutladı: Çağrıya sanatçılardan destek
23:11 Trump-Zelenski tartışmasına tepki
23:06 Zorlu Holding CEO'su gözaltına alındı
22:23 Bahçeli: İmralı’da kaleme alınan açıklama baştan sona değerlidir
22:09 Tahliye olan gazeteci İsmail Çoban meşalelerle karşılandı
22:06 Erdoğan’dan süreç açıklaması
21:36 Tişrîn Barajı çevresi bombalanıyor
21:12 Bethnahrin Ulusal Konseyi: Abdullah Öcalan'ın çağrısı fırsattır
20:29 PYD’den çalıştay: Yeni Suriye’de kadınların rolü
20:11 Tişrîn’deki direniş 53’üncü gününde
19:58 ‘Çağrı demokratik dönüşüm noktasında açık bir irade beyanıdır’
19:49 Hesekê’nin Til Tewil köyü bombalandı
19:21 Suzan Akipa: Çağrının gerekli kıldığı dönüşüm için hepimize sorumluluk düşüyor
18:52 İşçi servisi kaza yaptı: 6 ölü, 8 yaralı
18:47 Sebahat Tuncel: Demokratik hukuk zemini bir an önce kurulmalı
18:24 HDK'den 'Barış yolunda Aleviler' buluşması
18:02 Hekimler Ankara’da buluştu: Başka bir sağlık sistemi mümkün
17:50 Semsûr'da Xızır Cemi
17:39 Birçok merkezde 8 Mart etkinliği
17:05 Madımak katliamının faillerinin serbest bırakılmasına tepki
16:25 Kadınlar sınırda 'Barış Zinciri' oluşturdu
16:01 İzmir'de kadınlar mücadele deneyimlerini anlattı
15:58 Hasta tutsaklar Ayık ve Nebioğlu için tahliye çağrısı
15:45 HDK’den çağrı açıklaması: Gereken sorumluluğu alacağız
15:17 Amed'deki KHK eyleminde süreç vurgusu
15:05 Tek SMS ile el konulan mahallenin elektrik ve suyu kesildi!
14:38 Foza Yusif: Çağrı yeni bir milattır, Rojava'ya olumlu yansıyacak
13:56 Kayıp yakınları eyleminde Öcalan'ın çağrısına destek
13:39 Dünya basını ateşkes kararını nasıl gördü?
13:37 Önder: Önümüzdeki hafta birçok şey netleşir
13:35 Gianni Tognoni: Devlet çağrıya yanıt vermeli
Marion Böker: Öcalan özgür olmalı
13:05 31 yıldır akıbeti ortaya çıkarılmadı: Yeri belirlensin, failler yargılansın
12:34 ÖHD: Öcalan'ın 'umut hakkı' için yasal düzenleme yapılmalı
12:03 Çığ altında kalan 6 dağcının cenazesine ulaşıldı
11:50 4 yaşındaki Nazlı Şeşen’i arama çalışmaları sürüyor
11:49 Gazeteci İsmail Çoban cezaevinden çıktı
11:17 ANHA 12 yaşında
10:30 DİSİDER’den çağrıya destek: Tüm kesimler çaba göstermeli
10:19 Wanlılar: Öcalan’ın mesajı bizim için kanundur
10:13 Amed Baro Başkanı Güleç: Yeni anayasa gündeme gelmeli
09:43 'Sağlıkta Dönüşüm'e karşı eşit ve ücretsiz hizmet talebi
09:19 Emekliler de çözüm istiyor: Savaşa değil emekçiye bütçe
09:18 Sanatçı Rotînda ve Kadir Çat: Abdullah Öcalan’ın başlattığı sürecin arkasındayız
09:16 Aldemir: Tek taraflı ilerleme olmaz, karşılıklı adımlar atılmalı
09:13 Hüda Kaya: Barışa giden yolda somut bir adımın atılması lazım
09:07 Sûsika Müzik Grubu şarkılarını kadın mücadelesi için söylüyor
09:06 ‘Mehmet Sait Yıldırım özelinde ayrı infaz hukuku işletiliyor’
09:04 8 Mart’a hazırlanan kadınlar: Birlikte güçlüyüz
09:03 NADA üyeleri: Sınırları aşan mücadele güçlü bir cephe yarattı
09:02 Ortak yaşam hukuku: Toplumsal Sözleşme
09:01 01 MART 2025 GÜNDEMİ
08:03 PKK: Önder Apo'nun çağrısına uyacağız, ateşkes ilan ediyoruz
28/02/2025
23:58 Irak: Öcalan’ın çağrısı önemli bir adımdır
23:07 Amed Barosu’ndan Sözcü TV hakkında suç duyurusu
23:02 Tülay Hatimoğulları: Atılacak en somut adım Abdullah Öcalan’ın koşullarının iyileştirilmesidir
22:36 Trump ve Zelenski tartıştı, anlaşma imzalanmadı
22:04 Demirtaş: Barışın yanında olalım
21:13 Bakırhan iktidara seslendi: Video Amed Newrozu’nda yayınlansın
21:07 TJA’dan Gülistan Tara’nın mezarına ziyaret: Bize ışık oldular
20:53 Bahçeli, Abdullah Öcalan’ın çağrısı sonrası Bakırhan’ı aradı
20:41 Abdullah Öcalan’ın çağrısı sonrası Erdoğan’dan ilk açıklama
20:30 Zelenski Beyaz Saray'da
20:16 İstanbul'da 2 çocuk ve 15 genç tutuklandı
19:44 KFC ve Pizza Hut işçileri: Haklarımızı istiyoruz
19:05 Suudi Arabistan ve İran’dan Abdullah Öcalan’ın çağrısına destek
19:00 Skype kapanıyor
18:11 İmralı'da devlet ile üzerinde mutabık kılınan tarihi ‘son paragrafın’ hikayesi
18:04 Bahçeli'den Abdullah Öcalan'ın çağrısı sonrası ilk açıklama
18:02 KURDÎGEH Kongresi’nde yeni süreç vurgusu
17:58 İzmir’de 4 büyüklüğünde deprem
17:54 TÜRK-İŞ: Yoksulluk sınırı 75 bin 973 TL’ye yükseldi
17:49 Jineolojî’den okur buluşması çağrısı
17:45 Köylüler HES’e karşı eylemde: Baraj istemiyoruz
17:37 DEM Parti’den 3 günlük ‘tarihi çağrı’ mesaisi