Kolanên Enqereyê: Ji bo şer bûdçe heye lê ji bo gel tune ye

img
ENQERE - Welatiyên Enqereyê nerazîbûna xwe ya ji krîza aboriyê nîşan dan û ji bo polîtîkaya şer a îktîdarê wiha gotin: “Ji bo şer û çekan bûdçeyê vediqetînin lê ji bo gel tune ye.” 
 
Krîza aborî ya li Tirkiyeyê her ku diçe giran dibe û bihabûna her tiştî welatiyan zêde dide zorê. Sedema sereke ya krîza aborî jî israra di neçareserkirina pirsgirêka kurd de û polîtîkayên şer tên nîşandan. Me krîza aborî ji welatiyên Enqereyê pirsî. 
 
’HÊJ JÎ TEKANE DERDÊ TIRKIYEYÊ ŞER E’
 
Welatiyê bi navê Ahmet Altinkiliç diyar kir ku sedema krîza aborî polîtîkayên AKP-MHP’ê ne. Altinkiliç, wiha got: “Xelk êdî nikare gavekê biavêje. Îro li Enqereyê heqê dolmuşekê bûye 25 lîre. Welatî êdî ne li kar, yên xwedî kar nizanin dê çawa biçin kar. Piraniya mirovan hewl didin debara xwe ya rojane derxînin. Lê hêj jî derdê Tirkiyeyê şer e. Heke rastiyan bi gel re parve bikin, dê nekarin li ser wan kursiyên xwe bimînin. Ji bo rastiyan venebêjin jî hestên neteweperweriyê yên gel bi kar tînin. Tekane rêya vê, nehatine cenazeyan e. Sedema sereke ya polîtîkayên şer, rant e.” 
 
'KESEK NIKARE ZIMANÊ DAYIKÊ ASTENG BIKE’
 
Kanî Erdogan jî destnîşan kir ku mirov êdî ne nanekê lê nîvnanê dikirin û wiha domand: “Lê îktîdar vê rewşê jinedîtî ve tê û tenê şêweyê jiyana xwe li gel ferz dike. Em li welatekê wisa ne ku çanda îtaetê lê serwer e. Bûdçeya Serokatiya Karên Diyanetê ji ya 7-8 wezaretan zêdetir e. Lê ev sazî ne tiştekî hildiberîne ne jî tiştekî din dike. tenê çanda îtaetê li mirovan ferz dike. Tu pêşeroja welatên çanda îtaetê lê serwer çênabe.”
 
Erdogan, bal kişand ser zextên li ser kurdî û ev tişt anî ziman: “Hûn nikarin zimanê tu kesî tune bikin. Hûn çiqas asîmîle bikin jî dê li vî welatî, li devereke din a cîhanê dê bijî û mecbûr e bijî. Kesek nikare li pêşiya zimanê dayikê bibe astengî. Dibe ku hewldanên asîmîlekirinê hebin lê bi awayekî ziman dijî.” 
 
‘EM TU CARAN LI GEL ŞER NEBÛN’
 
Ji esnafan Bîrsen Ozkaya jî gazinên xwe anî ziman û got ku esnafên din hatine ber topavêtinê. Ozkaya, wiha got: “Pereyên xelkê tune ne. Em heta êvarê li benda mişteriyan dimînin. Me tu caran ji şer re negot ‘erê.’ Me her tim got ‘na.’ Divê ji ewil bûdçe ji bo perwerdeyê were veqetandin. Lê ev ji bo şer dibêjin ‘erê.’” 
 
 'MÛÇEYÊ MIN 2 HEZAR TL YE’
 
Remziya Guçlu jî diyar kir ku ew astengdar e lewma nikare kar peyda bike. Guçlu, wiha dom kir: “Îro ji bo mûçeyê xwe yê astengdariyê wergirim derketim derve. Lê mûçeyê min tenê bi têrî fatûreyên gaza xwezayî û ceyranê dike. Ez 2 hezar û 797 lîreyan distînim. Gelo jineke xwedî zarok bi vî pereyî dê çawa bijî? Dema lê dinêrî ji bo her tiştekî bûdçe heye. Ji bo şer û çekan heye lê ji bo gel tune ye.” 
 
‘NIHA JÎ ÇAVBERDANE GOVENDA ME’
 
Guçlu, bi lêv kir ku ji berê heta niha her tim kurd tune hatine hesibandin û wiha pê de çû: “Welatekî wisa ye ku ziman, çanda me tune hatiye hesibandin û niha jî çavberdane govenda me. Rewşa Tirkiyeyê bi rastî jî cihê pêkenokan e. Tevahiya kevneşopiyên me asteng dikin. Me tune dihesibînin, me qetil dikin. Lê dê kesek nekare bi ser keve. Weke jinek û kurdek, tu hêz nikarin me têk bibin. Lewma bila me bi birçîtiyê terbiye nekin. Em gelek birçî man. Ne em bila ew bifikirin.” 
 
‘EM HIŞYAR DIBIN ZEM RADIZÊN ZEM’ 
 
Ciwanê bi navê Fîkrî Karadag jî daxuyand ku zem li ser zem tên kirin û wiha berdewam kir: “Serê sibê şiyar dibin zem tên kirin, bi şev radizên zem tên kirin. Rewşa aboriyê ya welêt pir xerab e û welat ber bi cihekî baş ve naçe. Jixwe nîviya ciwanan naxwînin. Ciwan ji bo debara xwe dixebitin. Yên dixwînin jî nayên tayînkirin.” 
 
'LI CIHEKÎ EWQAS PIRSGIRÊK HEYÎ DE ŞER JI BO MIN BI AQILANE NAYÊ’ 
 
Têkildarî mijarê Mûstafa Turk jî got ku sedema krîza aboriyê, encama biryarên domdirêj ên îktîdarê ne. Turk, axaftina xwe wiha domand: “Li Başûrê welêt pirsgirêka kurd heye, li bakur şerê Ûkrayna-Rûsyayê heye. Lêçûnên leşkerî yên berê belkî heta cihekî mirov fêm bike lê êdî em nizanin di kîjan noqteyê de ne. Ez nizanim rewşa operasyonên derveyî sînor di çi astê de ne û armanca wan çi ye. Li hundir ewqas pirsgirêk hene û di rewşekî wiha de şerê li derveyî welat ji bo min biaqilane nayê.” 
 
Bi domdarî Turk bal kişand ser jêbirina nivîsên bi kurdî yên trafîkê û ev tişt anî ziman: “Ez kesekî neteweperwerim, tirk im. Ez bi zimanê xwe yê dayikê diaxivim. Ez fêm nakim bê ka çima nivîsa hişyariyê ya ‘Pêşî Peya’ ya bi zimanê dayikê ya mirovekî, tê jêbirin. Ma çima neyê nivîsandin. Li gorî min ev şerê hêzê ye. Şaredarî hewl didin bi zimanê xelkê herêmê xizmetê bikin.” 
 
‘TU HESABÊN RÊVEBERIYA ABORIYÊ YA JI BO PÊŞEROJÊ TINE YE’ 
 
Welatî Bayram Işik jî got ku ew ji polîtîkayên îktîdarê aciz e û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Îktîdarê feraseta rêveberinê winda kir. Êdî tenê êrişan dike. Tu hesabên rêveberiya aboriyê ya ji bo pêşerojê tune ne, tenê hewl didin roja xwe xelas bikin. Lê wî jî nikarin bikin. Li tiştên dihatin gotin guhdar nekirin lê êdî gel dibêje; ‘Qral tazî ye.’ Ev rewş ber başbûnê ve naçe. Her roj li pey pereyê germ in lê pergala edaletê ya li welat baweriyê nade bavên pereyê navneteweyî û tefeciyan jî.” 
 
’ŞER TÊN WATEYA RANTÊ’
 
Işik, bal kişand ser para ji bo şer tê veqetandin û ev nirxandin kir: “Ez 63 salî me û me hêj di 17-18 saliya xwe de gotibû; li vî welatî pirsgirêka gelan heye. Lê ev gel hatin redkirin û heta roja me jî dom kir. Lê em gihiştin cihekî; me got ‘hûn red bikin jî em ê red nekin.’ Ev rastî bi çek, tundiyê çareser nabe. Ev 40 sal in şer tê kirin û tenê bi xwe re mirin û wêranî anî. Şer, rant e. Ranta înşaetê, çekan û dermanen e. Mesele ne qebûlkirin an jî redkirina pirsgirêka kurd e. Mesele ew e ku ji bo pêdiviyên sermayeyê rant tê afirandin.” 
 
'TU ALIYEKÎ MANTIQÎ YÊ JÊBIRINA NIVÎSÊN BI KURDÎ NÎNE’ 
 
Têkildarî jêbirina nivîsên bi kurdî jî Işik ev tişt anî ziman: “Bi qedexeyan nekarin xwe bigihînin cihekî. 70-80 salan hatin qedexekirin lê neçar man ku televîzyoneke bi kurdî vekin. Dê televîzyoneke fermî ya bi kurdî vekî, lê nizanim kesek temaşe dike yan na. Ji ber ku tu tiştên tên ferzkirin ji hêla gelan ve nayên qebûlkirin. Dê televîzyona bi kurdî bi fermî vekî lê nehêlî tabelayên bi kurdî bên daliqandin. Ev ehmeqî ye. Ne îzaheta vê ne jî mantiqa vê heye.”
 

Sernavên din

27/08/2024
08:31 130 malbatên din yên Şengalî vegeriyan ser cih û warê xwe
26/08/2024
23:11 Di nobeta li dijî qeyûm de rojnamevanên hatin qetilkirin hatin bibîranîn
23:06 Li Stenbolê 3 kes hatin girtin
22:33 Li Cizîrê 'Xwendinên Azadiyê'
19:24 Rojnameya Yenî Yaşam jî di nav de 82 hesab hatin astengkirin
19:03 Ji bo rojnamevanên hatin qetilkirin çalakî: Wê dengê heqîqetê bilind bibe
16:57 Bartin: Tu kes nikare zimandirêjiyê li partî û tekoşîna me bike
16:02 Bayindir: Divê em berê xwe bidin Rêber Abdullah Ocalan
15:55 Êzidî berê xwe didin Şengalê
15:49 Li Sûdanê bendav hilweşiya: 60 mirî û gelek jî winda hene
15:32 Tevî biryara dûrxistinê jî hate qetilkirin
14:59 Êrişa li dijî karkeran pirsî: Ma guhdarkirina stranên kurdî sûc e?
14:00 Li dijî xwediyê Hewj Kafeyê êrişa duyem: Destê wî derizî
13:35 Serokkomarê Îranê Pezeşkiyan dê ewilî serdana Iraqê bike
13:20 Gundê Şînkê yê Silêmaniyê hat bombebarankirin
13:11 Malbata Bozkûrt gardiyan gilî kirin
12:17 Emîne Şenyaşar a tabûrcî bû dîsa hat li Meclisê
11:53 Ji bo Pexşan Ezîzî û Şerîfe Muhammedî 36 hezar îmze
10:43 Qetilkirina rojnamevanan li Amedê hate şermezarkirin: Pênûsê wan dê li erdê nemîne
10:31 Tirkiyeyê di 41 salan de 247 welatî qetil kirin
10:06 Koçyîgît: Heke Kenan Evren sax bûya da ji polîtîkayên AKP’ê yên dijminatiya kurd re li çepikan bide
09:37 Li Balikesîrê jinek hate qetilkirin
09:02 Karker û cotkar tev bi gazin in
09:01 Xizmeta bi zimanê zikmakî ji bo mekanîzmayên pêşîlêgirtina tundiyê di xaleke sereke de ye
09:00 ROJEVA 26'Ê TEBAXA 2024'AN
08:50 Xwebûn bi manşeta ‘Tecrîd politikaya şer e’ derket
25/08/2024
21:58 Omer Ocalan: Divê rojeva me ya sereke tecrîd be
20:02 Ji ber bombebarana Tirkiyeyê li 5 gundan şewat derket
19:57 Qetilkirina rojnamevanan li Şehbayê bi meşek girseyî hat protestokirin
19:13 Esed: Divê Tirkiye piştgiriyê nede terorê
18:39 Li Efrînê 5 welatî hatin revandin
18:23 DEM Partî û Tora Zarokan a Amedê serdana malbata Narîn Guran kirin
17:01 Serdanên şîna ji bo rojnamevan Tara hatiye danîn didomin
17:00 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Çareserî azadiya Birêz Ocalan e
16:22 Li Hezexê 2 ciwan hatin binçavkirin
16:06 Rejîma Îranê kurdek din bi darve kir
15:44 Kovara Jinê bi berga ‘dewletperestî, kapîtalîzm û hilweşîna ekolojîiyê’ derket
15:19 Li Stenbolê rojnamevan dê ji bo Tara û Bahadîn çalakiyê li dar bixin
15:17 Li Endonezyayê lêhî rabû: 11 kes jiyana xwe ji dest dan
14:57 Qetilkirina rojnamevanan hate şermezarkirin: Ew ê nekaribin dengê heqîqetê bibirin!
14:23 DEM Partiyê bi girseyî serdana Selahattîn Genç ê piştî 31 sal û 8 mehan hate berdan kir
13:51 Ukrayna êrişî Rûsyayê kir: 5 kes mirin 12 kes birîndar bûn
12:58 Di ‘Xwendinên Azadiyê’ de hevjiyana azad hate nîqaşkirin
12:28 Şewata li Çewligê derketibû hate vemirandin
12:27 Berteka rêxistinên çapemeniyê: Protokolên rojnamevanan diparêzin tên bipêkirin
11:13 Hêzên Heşdî Şeebî ji Germiyanê vekişiyan
11:03 Îsraîl ji bo 48 saetan Rewşa Awarte îlan kir
10:40 ‘Serpêhatiya wê ya azadiyê ew hêj bedewtir kir!’
10:05 Der barê sergardiyanê ku îşkence li girtiyan kir de lêpirsîn
09:48 42 meh in agahî ji Abdullah Ocalan nayê girtin
09:03 Destvala ji bazaran vedigerin
09:03 Banga kir ku demildest şandeyeke serbixwe biçe Girtîgeha Tekîrdagê
09:02 Nivîskar û çavdarê siyasetê Osman hilbijartin nirxand: Gel li dijî PDK'ê bi bertek e
09:00 ROJEVA 25'Ê TEBAXA 2024'AN
24/08/2024
23:45 Li Stenbolê nobeta li dijî qeyûm: Divê her kes dengê xwe bilind bike
19:21 Bang li rêxistinên çapemeniyê yên navneteweyî kirin: Li dijî êrişan dengê xwe bilind bikin
16:43 Bertek nîşanî qetilkirina rojnamevanan dan: Em ê li dijî êrişan serî netewînin
16:30 Bayindir: Cihê çareseriya pirsgirêka kurd cem birêz Ocalan e
16:20 Bi girseyî serdana şîna ji bo rojnamevan Tara hate danîn kirin
16:02 Li Şirnexê 8 cenaze li nexweşxaneyê tên sekinandin
15:51 ÎHD: Divê saziyên serbixwe qetilkirina rojnamevanan lêkolîn bikin
15:10 Li sê bajaran hat xwestin ku girtiyên nexweş bên berdan
15:09 Pêkhateyên Amedsporê: Tiştekî ku kulûba me nikare aşkere bike nîne
14:42 Dewleta tirk li Dihokê jî êrişî wesayîteke sivîlan kir
14:36 Beştaş: Çareserî bi rakirina tecrîda li Îmraliyê pêkan e
14:27 Li Stenbolê ji ber govendê binçavkirin: Zarokek hat berdan, 6 kesan dê bibin edliyeyê
14:14 Zarokên Yaşar ê beriya 30 salan hate windakirin: Em bi te serbilind bûn
13:36 Seroka Komîteya Têkiliyên Derve ya Parlamentoya Iraqê êrişa dewleta tirk şermezar kir
13:22 Emîne Şenyaşar beriya emeliyat bibe: Kurê min berdin
12:57 Li Zarokistan a di dema qeyûm de bêfonksiyon hatibû kirin qeydan dest pê kir
12:45 Bavê Hêro Behadîn: Bi pere û petrola me zarokên me qetil dikin
12:41 ROJIN: Hûn nikarin bi êrişan pêşî li rastiyan bigirin
12:14 Girtî Oztekîn bêyî daxwaza xwe sewqî Girtîgeha Sûlûcayê hate kirin
11:46 Bertek nîşanî qetilkirina rojnamevanan dan: Em ê ragihandina heqîqetê bidomînin
11:01 Xizmên Windayan li aqûbeta windayan û li faîlan pirsîn
11:01 Gundê Ewêna li ber xwe dide: Em zilma DEDAŞ’ê û leşkeran qebûl nakin
10:58 Edhem Barzanî: Bi dagirkeriyê ranewestiyan rojnamevanan şehîd dikin
10:23 Heman dadgehê derbarê du serlêdanên cuda de biryarên cuda dan
10:22 Girtî Ferhat Onkol hat sewqkirin û wî xistin hucreyê
09:53 Welatiyên Amedê ji bo çareseriya pirsgirêkan dawa hilbijartina pêşwext kirin
09:52 Ji TJA'yê li dijî şer banga rêxistinkirinê
09:00 Li ber kamerayan lêxistin û gefa kuştinê lê xwarin!
09:00 Girtiyê ku 30 sal in girtî ye salek e nayê berdan: Em têkoşînê bilind bikin
09:00 ROJEVA 24'Ê TEBAXA 2024'AN
23/08/2024
23:59 Bayindir ji Botanê bang kir: Em ê bi kurdîtiya xwe bi ser bikevin
23:31 Genç piştî 31 salan li warê xwe bi girseyî hat pêşwazîkirin
20:42 Cenazeyê rojnamevan Hêro Bahadîn hat veşartin
20:39 Ji bo Demîrê mewlûd hat dayîn
20:36 Kesên li Mêrdînê hatibûn binçavkirin hatin berdan
20:33 Bayindir: Taqet di desthilatê de nemaye, serkeftin a gelê kurd e
16:52 DBP: Herêma Kurdistanê bûye sedema kuştina zarokên kurd
16:33 ‘Êrişa li dijî rojnamevanan, terora dewletê ye’
16:32 Ji ciwanan pankarta ‘Jiyan bi kurdî xweş e…’
16:24 MKG’ê û DFG’ê qetilkirina rojnamevanan şermezar kirin: Bila saziyên navneteweyî peywîra xwe bi cih bînin
15:53 ÎHD’ê Rapora Binpêkirina Mafan a 2023’yan eşkere kir: Tecrîd binpêkirina mafê mirovan e
15:01 Rêveberê Produksiyona Chatrê: Destek reş ê navxweyî bû sedema şehîdxistina her du rojnamevanan
14:43 Şukru Akbaş piştî 30 salan hat berdan: Têkoşîn berdewam dike
14:42 Têkoşîna Ewênayê DEDAŞ û cendirme dan sekinandin
14:42 Rapora Girtîgeha Şirnexê: Girtî li erdî radikevin
13:46 Navên rojnamevanên di êrişê de hatin qetilkirin eşkere bû