Colemêrgî: Ji vê gavê şûn ve divê êdî kurd zimanê xwe pîroztir bibînin

  • rojane
  • 09:01 10 Tebax 2024
  • |
WAN - Nivîskar û rewşenbîrê kurd Îhsan Colemêrgî ku derbarê rewşa zimanê kurdî de axivî, anî ziman ku zimanê kurdî weke pîrekeviyên Çiyayê Cîloyê dihele û got: “Divê kurd jî weke serdestên li herêmê zimanê xwe pîroz bibînin.”
 
Êrişên li ser zimanê kurdî ku di van du sedsalên dawî de bi awayekî sîstematîk tê meşandin, berdewam dikin. Ji aliyekî ve bi zimanê kurdî kanalên televîzyonan û beşên kurdî yên zanîngehan tên vekirin û bernameyên kurdî tên çêkirin, ji aliyekî ve jî zextên mezin li ziman dikin û çanda kurdî îlegalîze dikin. Bêtehemûliya li dijî zimanê kurdî di nav serdestan de her ku diçe zêdetir dibe û civak û dewlet di her derfetê de heqaretê li zimanê kurdî dike, jê dibe, tune dihesibîne û qedexe dike. Li dijî vê yekê jî ji bilî çend kesan, civaka kurd û siyaseta kurd bê deng dimîne û xetereya li ser zimanê kurdî girîng nabîne. Govenda kurdan tê îlegalîzekirin, ciwanên kurd ên stranên kurdî dibêjin tên kuştin, binçavkirin û girtin, dawetên kurdan bi girê didin îzna cendirmeyan, lê di xema tu kesî de nîne.
 
‘ZIMAN RUKNÊ NETEWEYAN YÊ SEREKE YE’
 
Nivîskar û rewşenbîrê kurd Îhsan Colemêrgî ku li ser mijara ziman ji ajansa me re axivî, anî ziman ku ziman ruknê neteweyan yê sereke ye. Colemêrgî destnîşan kir ku di pergala kedxwariyê de serdest dixwaze zimanê miletê bindest ji holê rake û da zanîn ku heke zimanê milet ji holê rakir tê wê wateyê ku ew milet bişaftî ye û helandî ye. Colemêrgî diyar kir ku lewma divê miletê bindest berevaniya xwe bi zimanê xwe bike û wiha got: “Mesela dema Kela Tûşbayê dikeve li ser bajarê Ûrartûyan serdarê yekemîn ji ber ku zimanê Ûrartûyan pêş ve neçûye bi zimanê neyarê xwe kîtabeyan dinivîse û dane di nava bircan de. Lê di serdema kûrê wî Menûa de gotine ‘Pêwîste em zimanê xwe xurt bikin, zimanê xwe bikin zimanekî fermî. Heke em wisa nekin em nikarin li hemberî Asûriyan li ser pêyan bimînin’.”
 
‘SIYASETMEDARÊN KURD ÊN 20 SALÊN DAWÎ LAWAZ IN’
 
Colemêrgî di berdewamiya axaftina xwe de bersiva pirsa me ya ‘Divê kurd çi bikin?’ da û çend pêşniyariyên xwe rêz kir. Colemêrgî destnîşan kir ku serdestên li herêmê bi taybetî jî ereb zimanê xwe pîroz dihesibînin û zimanê xwe hem yê vê dinyayê hem jî yê dinyaya din dibîne û dibêje ‘Zimanê axretê jî erebî ye’. Colemêrgî li ser pîroziya zimanê kurdî rawestiya û got: “Heke kurd nebêjin ‘zimanê min jî pîroz e’ zimanê wan pêş nakeve. Ziman, mafekî ji zayînê tê ye, lewma pîroz e. Ez bang li hemû kurdan dikim, siyasetmedaran, rêveberên kurdan dikim; zimanê kurdî bixin pêşiya her tiştî û ji serdestên li herêmê re bêjin, ‘Zimanê min pîroz e, nirxa wê wekî ya zimanê te ye û heta ji ya te zêdetir e’. Divê rêveber û siyasetmedarên kurd helbestan bixwînin, kurdî baş bipeyivin ku xelk bibêje ‘Waye siyasetmedarên me jî helbestên xweş dixwînin, çîrokên xweş, beytên xweş dibêjin, pirtûkên kurdî dixwînin, şîretên kurdî li me dikin’. Heke siyasetmedar vê yekê nekin ziman pêş ve naçe. Min ji dema ev siyasetmedarên kurd ên van 20 salên dawî naskirî, di vê mijarê de lawaz dîtin.”
 
ZIMANÊ KURDÎ ŞIBAND PÎREKEVIYÊN ÇIYAYÊ CÎLOYÊ
 
Colemêrgî anî ziman ku miletê kurd miletekî berfireh e û da zanîn ku zimanê kurdan weke daristanê ye. Colemêrgî diyar kir ku daristan di nava guldankê de nayê çandin û divê di nava xwezaya xwe de be. Colemêrgî behsa tişta ku komeleyên kurdan bikaribin bikin kir û wiha li axaftina xwe zêde kir: “Divê hemû komeleyên kurdan li hemû bajarên Kurdistanê di guldankan de şitilan biçînin ku ew şitil di pêşerojê de ji bo dibistanan amade bin. Hemû desthilatên kurdan, li Başûr, Bakur, Rojhilat û Rojava ji netewperweriyê zêdetir ji kursiyên xwe hez dikin. Hemû şerên malbatan dikin, şerên herêmî dikin. Haya wan ji netewperweriya berfireh nîn e. Pêwîst e doza netewî derbikeve pêşiya malbatê û herêmên berteng. Zimanê kurdî li Zagros û Mezopotamyayê zimanê hêrî kevnar e û weke pîrekeviyên Çiyayê Cîloyê ye. Keviyên Çiyayê Cîloyê jî hêdî hêdî dihelin, zimanê kurdî jî dihele û ber bi helînê ve diçe. Li zimanê xwe xwedî derkevin û li her derî bidin axaftin.”
 
MA / Bazîd Evren 

Sernavên din

09/09/2024
15:32 Navên cihên ji bo destpêkirina çalakiya Meşa Dirêj, diyar bûn
15:08 Polîsî gef li karkerên di çalakiyê de xwar: Zarokên we nikarin bixebitin
14:59 Hatîmogûllari: Ji bo edalet, nan û aştiyê em ê heta dawiyê têbikoşin
14:41 Sendîka û komeleyên ziman: Bila zimanê kurdî bibe zimanê perwerdehiyê
14:01 Girteka dozgeriyê ya der barê otopsiya Narînê de derket holê
13:51 Emîne Şenyaşar 19 roj in li Meclisê li ‘edaletê’ digere
13:21 Hewldana definkirina Narînê ya li gundekî cuda encam negirt
13:06 Gundên Binarê Qendîlê bi balafirên şer hatin bombebarankirin
12:30 AKP’iyan di cenazeyê Narînê de wêneyê komî kişandin
11:53 Li Sûdanê di êrişek li bazarê de 21 kes mirin
11:53 Li Nîjeryayê qezaya tankerê: 48 kes mirin
11:51 Narîn Guran hate definkirin
11:03 Li Garê pevçûn derket: Serpelek hate kuştin
10:43 Dibistan vebûn: Nabe ku hûn zimanê dayikê yê gel weke zimanê hilbijarî bidin
10:42 Ji bo serlêdanên Xelatên Rojnamegeriyê yên Apê Mûsa 2 roj man
10:24 Cenazeyê Narîn Guranê ji ATK’ê hate wergirtin
10:19 Yilmaz Guney gotibû: Êş, zilm, xizanî, xwîn û girî ne qedera kurdan e
10:05 Du telgrafên nû: Enqere naxwaze dibistanên kurdî bên vekirin!
09:43 Ji bo gelek bajaran hişyariya barîna baranê
09:01 ‘Zarok bi zimanekî biyanî dest bi perwerdeyê dikin’
09:00 ROJEVA 9'Ê ÎLONA 2024'AN
08:50 7 binçavkiriyên ji bo Narînê çalakî li dar xistin hatin berdan
08:28 Xwebûn bi manşeta ‘Peymana qirkirinê’ derket
00:42 Wesayîta mamê Narînê ji gund hate derxistin
08/09/2024
23:59 Olûç: Ev desthilata ku di neçareseriyê de israr dike ye
23:45 Karûbarên otopsiyê yên Narînê temam bûn: Dê sibê were veşartin
23:31 Çawişên pispor bi wesayîtan li ciwanekî dan: Ciwan rakirin beşa lênerîna awarte
21:49 Li Pulurê wesayîta leşkerî qeza kir: 4 leşker mirin
21:40 Ji bo Narîn Guranê çalakî: Wezareta Karên Civakî û Malbatê çi karî dike?
21:25 Serokê Baroya Amedê Eren: Dibe ku faîlên Narînê li derve bin
20:13 Li Amedê meşa ji bo Narînê: Kujer Hîzbûllah, hevkar AKP
19:55 Panela ‘şer û çareseriyê’: Ocalan muzakeravanê sereke ye
18:28 MED-DER: Bila kurdî bibe zimanê fermî
17:53 Lêpirsîna Narîn Guranê: 21 kes hatin binçavkirin
16:32 Parêzer Ozdemîr: Divê têkildarî windakirina cenazeyê lêpirsîn bê destpêkirin
16:19 Rojnamegera girtî Serunaz Ehmed dest bi grevê kir
15:43 ARÎ-DER’ê rêveberiya xwe ya nû diyar kir
15:36 Sutpak û Kolanç bi girseyî hatin ziyaretkirin û pêşwazîkirin
15:26 Li Tekîrdagê hevdîtina ‘Nan û Edaletê’
15:02 ‘Divê îktîdar ji ber mirina Narînê hesabê bide’
14:11 Dê qetilkirina Narîn Guran bê protestokirin
13:43 Li Kobanê wesayîtek bi SÎHA’yan hedef hat girtin
13:42 Walîtiya Amedê: Guran piştî hatiye kuştin avêtine rûbarê gund
13:41 Di sempozyuma çandinî û xurekan de bal kişandin ser kooperatîfan
13:01 Tevî destûra walîtiyê jî leşkeran nehiştin biçin gundê xwe
13:01 'Tekane rêya aştiyê Îmrali ye’
12:27 Mînîbusa karkerên çandiniyê tê de bûn qeza kir
12:27 Cenazeyê Narîn Guran birin ATK’ê
11:46 Ketina gundê Narîn Guran lê hatibû qetilkirin hate qedexekirin
11:46 DEM Partî: Divê kesên Narîn qetil kirin hesabê bidin
11:37 Di doza Safîturk de serlêdana nû: Rapora pisporan tune hesibandin
10:32 Cenazeyê zarok Narîn Guran hate dîtin
10:22 Li girtiyê felcî cezayê 'te govend gerandiye' hat birîn
10:16 Uçar: Jehrkuja êrişan xwebirêxistinkirin e
Bayindir: Armanca me civakeke birêxistinkirî ye
10:11 Berxwedana Cizîrê vegot: Têkoşîn didome
10:02 Aykoç: Divê muxalefet di meseleya kurd de înîsyatîfê hilgire
09:56 Hewldana Edaletê ya Li Dijî Tecrîdê: Pêdivî bi rêbazên nû yên têkoşînê heye
09:48 Kovara Jinê bi manşeta ‘Şopên tarî yên 12’ê Îlonê’ derçû
09:28 Ji bo Abdullah Ocalan dê li 50 navendan çalakî bên lidarxistin
09:19 Li Hewagê dema mehseran dest pê kir
09:15 Hesinkarê ermen wê bi zarokên xwe pîşeya xwe bide domandin
09:09 Dixwazin rêya gundê wan bê çêkirin
09:00 ROJEVA 8’Ê ÎLONA 2024’AN
07/09/2024
22:16 Berxwedana Şenyaşarê ya li meclîsê didome
22:14 Topçû piştî 30 salan hat berdan
19:04 Sempozyûma çandiniyê: Pergala Rojavayê li dijî dagirkeriyê modela hêviyê ye
16:47 DEM Partiyê serdana malbata Reşît Kîbar ê hate qetilkirin kir
16:37 Li Îranê 23 jin hatin qetilkirin
16:19 ‘Di çarçoveya mêtîngeriyê de polîtîkayên çandiniyê yên li Kurdistanê’ hatin nîqaşkirin
15:07 Banga berdana girtiyên nexweş Ruzgar, Yildiz û Kuday hat kirin
14:48 Di Tunela Kopê de hezaz çêbû: Karkerek mir
14:37 Bi Torosê û remza JÎTEM’ê gefxwarin!
14:25 Dayikên Şemiyê aqûbeta Kenan Bîlgîn pirsîn
14:00 'Felsefeya birêz Ocalan ji bo hemû gelan bû hêvî’
13:58 Malbatên windakiriyan ji bo Sîncar, Çelîk û Aygol daxwaza edaletê kirin
13:20 Narîn Guran a 8 salî 18 roj in nehatiye dîtin
13:10 Temellî: Hînterlanda kedxwariya kapîtalîzmê êdî Kurdistan e
13:03 Navenda Ciwanan a Rezanê vebû
12:01 Li Cizîrê şer derket: Kesek mir, 4 kes birîndar bûn
11:40 DBP dê komxebata ‘Azadî bi rêxistinbûnê dest pê dike’ li dar bixe
10:37 NY’ê ji Tirkiyeyê ji bo zarokên ku di deriyê sînor de hiştine parastin xwest
10:35 Klîba Egrîce ya bi mijara ‘Jin jiyan azadî’ hate weşandin
10:22 Li Bazarcixê bi pileya 5’an erdhej çêbû
10:18 Bertek nîşanî biryara der barê GOÇÎZDER'ê de dan: Ne biryareke hiqûqî ye, siyasî ye
10:00 Li dijî destkeftiyên kurdan peymana 'ewlehiyê'
09:59 Keene: Tirkiye çavkaniyên xwe di şerê li dijî kurdan de xerc dike
09:55 Sempozyûma Çandiniyê: Em ê bi polîtîka alternatîf û têkoşînê bi ser bikevin
09:26 Girtiyê nexweş ê di greva birçîbûnê de: Heya daxwazên min bên qebûlkirin ez ê çalakiya xwe bidomînim
09:10 Di 8 mehan de 22 kes hatin qetilkirin
09:00 ‘Armanca me bi têkoşînê şikandina tecrîdê ye’
09:00 Krîza aborî sergûn jî biha kirin
09:00 Girtiya nexweş a giran Ataş xistin hucreyê
09:00 ROJEVA 7'Ê ÎLONA 2024'AN
06/09/2024
20:24 Narîn Guran 17 roj in winda ye: Mînakên DNA’yê yên nû hatin dîtin
20:20 Zarokên kursên kurdî temam kirin belgeyên xwe wergirtin
16:33 Egîtîm Sena Wanê: Bila zimanê kurdî bibe zimanê perwerdehiyê
16:25 Ji DEM Partiyê sempozyuma ‘Di çandinî û xurekê de avakirina pêşerojê’
16:22 Çalakiya Emîne Şenyaşar di roja 16'emîn de berdewam kir
15:36 Der barê rojnamevan Ahmet Kanbal de lêpirsîn hat destpêkirin
15:35 Zaroka ku wesayît lê qelibî bi giranî birîndar bû