Colemêrgî: Ji vê gavê şûn ve divê êdî kurd zimanê xwe pîroztir bibînin

  • rojane
  • 09:01 10 Tebax 2024
  • |
WAN - Nivîskar û rewşenbîrê kurd Îhsan Colemêrgî ku derbarê rewşa zimanê kurdî de axivî, anî ziman ku zimanê kurdî weke pîrekeviyên Çiyayê Cîloyê dihele û got: “Divê kurd jî weke serdestên li herêmê zimanê xwe pîroz bibînin.”
 
Êrişên li ser zimanê kurdî ku di van du sedsalên dawî de bi awayekî sîstematîk tê meşandin, berdewam dikin. Ji aliyekî ve bi zimanê kurdî kanalên televîzyonan û beşên kurdî yên zanîngehan tên vekirin û bernameyên kurdî tên çêkirin, ji aliyekî ve jî zextên mezin li ziman dikin û çanda kurdî îlegalîze dikin. Bêtehemûliya li dijî zimanê kurdî di nav serdestan de her ku diçe zêdetir dibe û civak û dewlet di her derfetê de heqaretê li zimanê kurdî dike, jê dibe, tune dihesibîne û qedexe dike. Li dijî vê yekê jî ji bilî çend kesan, civaka kurd û siyaseta kurd bê deng dimîne û xetereya li ser zimanê kurdî girîng nabîne. Govenda kurdan tê îlegalîzekirin, ciwanên kurd ên stranên kurdî dibêjin tên kuştin, binçavkirin û girtin, dawetên kurdan bi girê didin îzna cendirmeyan, lê di xema tu kesî de nîne.
 
‘ZIMAN RUKNÊ NETEWEYAN YÊ SEREKE YE’
 
Nivîskar û rewşenbîrê kurd Îhsan Colemêrgî ku li ser mijara ziman ji ajansa me re axivî, anî ziman ku ziman ruknê neteweyan yê sereke ye. Colemêrgî destnîşan kir ku di pergala kedxwariyê de serdest dixwaze zimanê miletê bindest ji holê rake û da zanîn ku heke zimanê milet ji holê rakir tê wê wateyê ku ew milet bişaftî ye û helandî ye. Colemêrgî diyar kir ku lewma divê miletê bindest berevaniya xwe bi zimanê xwe bike û wiha got: “Mesela dema Kela Tûşbayê dikeve li ser bajarê Ûrartûyan serdarê yekemîn ji ber ku zimanê Ûrartûyan pêş ve neçûye bi zimanê neyarê xwe kîtabeyan dinivîse û dane di nava bircan de. Lê di serdema kûrê wî Menûa de gotine ‘Pêwîste em zimanê xwe xurt bikin, zimanê xwe bikin zimanekî fermî. Heke em wisa nekin em nikarin li hemberî Asûriyan li ser pêyan bimînin’.”
 
‘SIYASETMEDARÊN KURD ÊN 20 SALÊN DAWÎ LAWAZ IN’
 
Colemêrgî di berdewamiya axaftina xwe de bersiva pirsa me ya ‘Divê kurd çi bikin?’ da û çend pêşniyariyên xwe rêz kir. Colemêrgî destnîşan kir ku serdestên li herêmê bi taybetî jî ereb zimanê xwe pîroz dihesibînin û zimanê xwe hem yê vê dinyayê hem jî yê dinyaya din dibîne û dibêje ‘Zimanê axretê jî erebî ye’. Colemêrgî li ser pîroziya zimanê kurdî rawestiya û got: “Heke kurd nebêjin ‘zimanê min jî pîroz e’ zimanê wan pêş nakeve. Ziman, mafekî ji zayînê tê ye, lewma pîroz e. Ez bang li hemû kurdan dikim, siyasetmedaran, rêveberên kurdan dikim; zimanê kurdî bixin pêşiya her tiştî û ji serdestên li herêmê re bêjin, ‘Zimanê min pîroz e, nirxa wê wekî ya zimanê te ye û heta ji ya te zêdetir e’. Divê rêveber û siyasetmedarên kurd helbestan bixwînin, kurdî baş bipeyivin ku xelk bibêje ‘Waye siyasetmedarên me jî helbestên xweş dixwînin, çîrokên xweş, beytên xweş dibêjin, pirtûkên kurdî dixwînin, şîretên kurdî li me dikin’. Heke siyasetmedar vê yekê nekin ziman pêş ve naçe. Min ji dema ev siyasetmedarên kurd ên van 20 salên dawî naskirî, di vê mijarê de lawaz dîtin.”
 
ZIMANÊ KURDÎ ŞIBAND PÎREKEVIYÊN ÇIYAYÊ CÎLOYÊ
 
Colemêrgî anî ziman ku miletê kurd miletekî berfireh e û da zanîn ku zimanê kurdan weke daristanê ye. Colemêrgî diyar kir ku daristan di nava guldankê de nayê çandin û divê di nava xwezaya xwe de be. Colemêrgî behsa tişta ku komeleyên kurdan bikaribin bikin kir û wiha li axaftina xwe zêde kir: “Divê hemû komeleyên kurdan li hemû bajarên Kurdistanê di guldankan de şitilan biçînin ku ew şitil di pêşerojê de ji bo dibistanan amade bin. Hemû desthilatên kurdan, li Başûr, Bakur, Rojhilat û Rojava ji netewperweriyê zêdetir ji kursiyên xwe hez dikin. Hemû şerên malbatan dikin, şerên herêmî dikin. Haya wan ji netewperweriya berfireh nîn e. Pêwîst e doza netewî derbikeve pêşiya malbatê û herêmên berteng. Zimanê kurdî li Zagros û Mezopotamyayê zimanê hêrî kevnar e û weke pîrekeviyên Çiyayê Cîloyê ye. Keviyên Çiyayê Cîloyê jî hêdî hêdî dihelin, zimanê kurdî jî dihele û ber bi helînê ve diçe. Li zimanê xwe xwedî derkevin û li her derî bidin axaftin.”
 
MA / Bazîd Evren 

Sernavên din

28/08/2024
09:49 Li Wanê amadekariyên 1'ê Îlonê: Ji bo aştiyê divê tecrîda li Îmraliyê bê rakirin
09:39 ‘Şermezarkirina rojnamegeran têr nake, divê helwest were nîşandan’
09:28 Li Girtîgeha Metrîsê şewat
09:27 Li 31 girtiyan cezayê dîsîplînê hat birîn: Armanc taloqkirina berdana wan e
09:27 Bi şevbihêrkên dengbêjiyê çanda xwe zindî dihêlin
09:00 ROJEVA 28'Ê TEBAXA 2024'AN
08:43 Li Dîlokê zarokek hate qetilkirin
27/08/2024
23:02 Nobeta li dijî qeyûm di roja 73’yan de ye
22:59 Jinan ji bo Eylem Sevîlenê doza edaletê kirin
19:27 Li Îranê 8 kurd hatin binçavkirin
16:56 Ji DEM Partiyê pêşniyazname: Divê kurdî bibe zimanê fermî
16:54 Arinç ji Emîne Şenyaşar re got: Tirkiye hemû bi doza we dizane
16:53 Li dijî binpêkirinên li girtîgehan banga ‘civîna lezgîn’ li ÎHÎK’ê kir
16:29 Rapora binpêkirinên mafan ên li girtîgehên Serhedê û Behra Reş hat eşkerekirin
16:09 Ji Hatîmogûllari bersiva ‘Milazgirê’: Tifaqa sêva rizî
15:45 Cewad Zerîf vegeriya ser erka xwe
15:18 Can Atalay ji girtîgehê pirsî: Gelo bûyer hate girtin?
14:22 Li Efrînê 2 welatî hatin revandin
14:11 Malbatê piştî gefên kuştinê giliyê girtîgehê kir
13:55 Hatimogûllari: Pêdiviya vî welatî bi nan û edaletê heye
13:53 Mîhrîcana Xweza, Çand û Baweriyê ya Gimgimê dest pê kir
13:51 DEDAŞ û leşker bi ser gund girtin û gefa birîna ceyranê li gundiyan xwarin
12:29 ‘Wê çand û zimanê kurdî her tim olan bide’
12:25 Ji DEM Partiyê deklarasyona 1’ê Îlonê: Wê li sê bajaran mitîngên 1’ê Îlonê bên lidarxistin
11:55 Li Îzmîrê tundiya mêr: 3 zarok hatin qetilkirin
11:37 Parêzerên Ocalan ji bo biçin Îmraliyê serlêdan kirin
11:22 Arnott: Heta ku azadiya Ocalan pêk neyê gavek jî nikare bê avêtin
10:35 Bertek nîşanî qetilkirina Tara û Bahadînê dan: Li dijî hemû rojnamevanan hatiye kirin
10:30 Tê xwestin ku xwezaya Goleyê bi kanên madenê bê tunekirin
10:12 Rewşa Bazara Gund ne baş e: Kes nikare tiştekî bikire
09:47 70 madenvanên çalakî kirine hatin binçavkirin
09:46 Geerdînk: Tirkiyeya ku rojnamevanan dikuje sûcê şer dike
09:38 'Li dijî şerê taybet û polîtîkayên tecrîdê tekane rê rêxistinbûyîn e'
09:32 Li Taylandê lehî û hezaz: 22 kes mirin 19 kes birîndar bûn
09:31 Bi hinceta helbesta kurdî 11 roj cezayê hucreyê dan!
09:05 Krîza aboriyê bandor li fistiqa bin erd a Silopiyayê jî kir
09:03 Zarok dê bi ‘şemamokê’ hînî kurdî bibin
09:00 ROJEVA 27'Ê TEBAXA 2024'AN
08:31 130 malbatên din yên Şengalî vegeriyan ser cih û warê xwe
26/08/2024
23:11 Di nobeta li dijî qeyûm de rojnamevanên hatin qetilkirin hatin bibîranîn
23:06 Li Stenbolê 3 kes hatin girtin
22:33 Li Cizîrê 'Xwendinên Azadiyê'
19:24 Rojnameya Yenî Yaşam jî di nav de 82 hesab hatin astengkirin
19:03 Ji bo rojnamevanên hatin qetilkirin çalakî: Wê dengê heqîqetê bilind bibe
16:57 Bartin: Tu kes nikare zimandirêjiyê li partî û tekoşîna me bike
16:02 Bayindir: Divê em berê xwe bidin Rêber Abdullah Ocalan
15:55 Êzidî berê xwe didin Şengalê
15:49 Li Sûdanê bendav hilweşiya: 60 mirî û gelek jî winda hene
15:32 Tevî biryara dûrxistinê jî hate qetilkirin
14:59 Êrişa li dijî karkeran pirsî: Ma guhdarkirina stranên kurdî sûc e?
14:00 Li dijî xwediyê Hewj Kafeyê êrişa duyem: Destê wî derizî
13:35 Serokkomarê Îranê Pezeşkiyan dê ewilî serdana Iraqê bike
13:20 Gundê Şînkê yê Silêmaniyê hat bombebarankirin
13:11 Malbata Bozkûrt gardiyan gilî kirin
12:17 Emîne Şenyaşar a tabûrcî bû dîsa hat li Meclisê
11:53 Ji bo Pexşan Ezîzî û Şerîfe Muhammedî 36 hezar îmze
10:43 Qetilkirina rojnamevanan li Amedê hate şermezarkirin: Pênûsê wan dê li erdê nemîne
10:31 Tirkiyeyê di 41 salan de 247 welatî qetil kirin
10:06 Koçyîgît: Heke Kenan Evren sax bûya da ji polîtîkayên AKP’ê yên dijminatiya kurd re li çepikan bide
09:37 Li Balikesîrê jinek hate qetilkirin
09:02 Karker û cotkar tev bi gazin in
09:01 Xizmeta bi zimanê zikmakî ji bo mekanîzmayên pêşîlêgirtina tundiyê di xaleke sereke de ye
09:00 ROJEVA 26'Ê TEBAXA 2024'AN
08:50 Xwebûn bi manşeta ‘Tecrîd politikaya şer e’ derket
25/08/2024
21:58 Omer Ocalan: Divê rojeva me ya sereke tecrîd be
20:02 Ji ber bombebarana Tirkiyeyê li 5 gundan şewat derket
19:57 Qetilkirina rojnamevanan li Şehbayê bi meşek girseyî hat protestokirin
19:13 Esed: Divê Tirkiye piştgiriyê nede terorê
18:39 Li Efrînê 5 welatî hatin revandin
18:23 DEM Partî û Tora Zarokan a Amedê serdana malbata Narîn Guran kirin
17:01 Serdanên şîna ji bo rojnamevan Tara hatiye danîn didomin
17:00 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Çareserî azadiya Birêz Ocalan e
16:22 Li Hezexê 2 ciwan hatin binçavkirin
16:06 Rejîma Îranê kurdek din bi darve kir
15:44 Kovara Jinê bi berga ‘dewletperestî, kapîtalîzm û hilweşîna ekolojîiyê’ derket
15:19 Li Stenbolê rojnamevan dê ji bo Tara û Bahadîn çalakiyê li dar bixin
15:17 Li Endonezyayê lêhî rabû: 11 kes jiyana xwe ji dest dan
14:57 Qetilkirina rojnamevanan hate şermezarkirin: Ew ê nekaribin dengê heqîqetê bibirin!
14:23 DEM Partiyê bi girseyî serdana Selahattîn Genç ê piştî 31 sal û 8 mehan hate berdan kir
13:51 Ukrayna êrişî Rûsyayê kir: 5 kes mirin 12 kes birîndar bûn
12:58 Di ‘Xwendinên Azadiyê’ de hevjiyana azad hate nîqaşkirin
12:28 Şewata li Çewligê derketibû hate vemirandin
12:27 Berteka rêxistinên çapemeniyê: Protokolên rojnamevanan diparêzin tên bipêkirin
11:13 Hêzên Heşdî Şeebî ji Germiyanê vekişiyan
11:03 Îsraîl ji bo 48 saetan Rewşa Awarte îlan kir
10:40 ‘Serpêhatiya wê ya azadiyê ew hêj bedewtir kir!’
10:05 Der barê sergardiyanê ku îşkence li girtiyan kir de lêpirsîn
09:48 42 meh in agahî ji Abdullah Ocalan nayê girtin
09:03 Destvala ji bazaran vedigerin
09:03 Banga kir ku demildest şandeyeke serbixwe biçe Girtîgeha Tekîrdagê
09:02 Nivîskar û çavdarê siyasetê Osman hilbijartin nirxand: Gel li dijî PDK'ê bi bertek e
09:00 ROJEVA 25'Ê TEBAXA 2024'AN
24/08/2024
23:45 Li Stenbolê nobeta li dijî qeyûm: Divê her kes dengê xwe bilind bike
19:21 Bang li rêxistinên çapemeniyê yên navneteweyî kirin: Li dijî êrişan dengê xwe bilind bikin
16:43 Bertek nîşanî qetilkirina rojnamevanan dan: Em ê li dijî êrişan serî netewînin
16:30 Bayindir: Cihê çareseriya pirsgirêka kurd cem birêz Ocalan e
16:20 Bi girseyî serdana şîna ji bo rojnamevan Tara hate danîn kirin
16:02 Li Şirnexê 8 cenaze li nexweşxaneyê tên sekinandin
15:51 ÎHD: Divê saziyên serbixwe qetilkirina rojnamevanan lêkolîn bikin
15:10 Li sê bajaran hat xwestin ku girtiyên nexweş bên berdan